Το «εσωτερικό πόθεν έσχες» της ΑΑΔΕ: Οι εφοριακοί μπαίνουν στο μικροσκόπιο
Νέα απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ προβλέπει εξονυχιστικό έλεγχο της περιουσίας υπαλλήλων και οικογενειών τους
Μια πρωτοφανής απόφαση του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), Γιώργου Πιτσιλή, εισάγει ένα εκτεταμένο «εσωτερικό πόθεν έσχες», φέρνοντας τους ίδιους τους εφοριακούς και τις οικογένειές τους στο στόχαστρο των ελέγχων. Οικονομικοί επιθεωρητές της Διεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων έχουν πλέον την αρμοδιότητα να ερευνούν λεπτομερώς την κινητή και ακίνητη περιουσία των υπαλλήλων της ΑΑΔΕ, σε μια κίνηση που παρομοιάζεται με την κάμερα που στρέφεται από αυτούς που την χειρίζονται.
Ο μηχανισμός λειτουργίας είναι σαφής: οι επιθεωρητές αποκτούν πλήρη πρόσβαση σε κάθε τραπεζική κίνηση, συμπεριλαμβανομένων καταθετικών λογαριασμών, προθεσμιακών καταθέσεων, πιστωτικών και χρεωστικών καρτών, δανείων, ψηφιακών πορτοφολιών, ακόμη και πληροφοριών από ξένες φορολογικές αρχές μέσω αυτόματης ανταλλαγής δεδομένων. Ο έλεγχος επεκτείνεται σε κάθε χρηματικό ποσό που εισέρχεται, εξέρχεται, μεταφέρεται ή εμφανίζεται σε λογαριασμό ενός υπαλλήλου της ΑΑΔΕ, του/της συζύγου ή ανήλικου τέκνου.
Το «εσωτερικό πόθεν έσχες» δεν περιορίζεται στις τραπεζικές συναλλαγές. Εξετάζονται επίσης μετοχές, ομόλογα, χρηματιστηριακές κινήσεις, συναλλαγές με πολύτιμα μέταλλα, ασφαλιστήρια συμβόλαια, καθώς και στοιχεία από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος. Φάκελοι που συνήθως αφορούν τους πολίτες, πλέον χρησιμοποιούνται για να εξακριβωθεί εάν οι ίδιοι οι ελεγκτές ζουν εντός των οικονομικών τους δυνατοτήτων.
Το νέο «X-Ray» της ΑΑΔΕ καλύπτει τα πάντα: μισθούς, αφορολόγητα και φορολογηθέντα εισοδήματα, αποζημιώσεις, κέρδη από τυχερά παιχνίδια, δωρεές, πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, και όλα αυτά μπαίνουν στο ισοζύγιο. Παράλληλα, κάθε δαπάνη διαβίωσης, από δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων και ασφάλιστρα αυτοκινήτων, μέχρι λογαριασμούς κινητής τηλεφωνίας και ασφαλιστικά προγράμματα υγείας ή ζωής, διασταυρώνεται με το ίδιο σχολαστικότητα. Ό,τι δαπανάται, πρέπει να αντιστοιχεί στο διαθέσιμο εισόδημα.
Εάν ένας υπάλληλος ή ο/η σύζυγός του/της εμφανίζει επιχειρηματική δραστηριότητα με συνεχόμενες ζημίες, οι επιθεωρητές διερευνούν εάν αυτές οι ζημίες χρηματοδοτούνται από πραγματικά διαθέσιμα κεφάλαια ή αν υπάρχει «μαξιλάρι» που δεν δηλώνεται. Σε περίπτωση εντοπισμού εμβασμάτων προς το εξωτερικό, καταθέσεων μεγάλων ποσών ή ανώνυμων πιστώσεων, ζητούνται άμεσα εξηγήσεις για την προέλευση και τη δήλωση των χρημάτων. Ακόμη και μια απλή επανακατάθεση μετρητών απαιτεί ιστορικό που να αποδεικνύει την προέλευσή της από παλαιότερη ανάληψη.
Η διαδικασία προβλέπει την κοινοποίηση εντολής ελέγχου, την παραλαβή εντύπων από τον υπάλληλο για συμπλήρωση προσωπικών, οικογενειακών και περιουσιακών στοιχείων, και στη συνέχεια την παροχή απαντήσεων και αποδεικτικών εντός είκοσι εργάσιμων ημερών. Οι επιθεωρητές διατηρούν το δικαίωμα να ζητήσουν επιπλέον στοιχεία ανά πάσα στιγμή. Το σύνολο των πληροφοριών συνθέτει μια ολοκληρωμένη εικόνα της περιουσιακής μεταβολής του υπαλλήλου από την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους και μετά.
Ο έλεγχος μπορεί να είναι στοχευμένος, δειγματοληπτικός ή να προκύψει κατόπιν καταγγελίας. Ακόμη και οι συνταξιούχοι της ΑΑΔΕ υπόκεινται σε έλεγχο για το διάστημα μέχρι τη λύση της υπαλληλικής τους σχέσης. Με τη μέθοδο της «μεταβολής περιουσιακής θέσης», οι επιθεωρητές συγκρίνουν τα νόμιμα έσοδα με τις πραγματικές δαπάνες και τις αγορές περιουσιακών στοιχείων.
Σε περίπτωση που προκύψει προσαύξηση περιουσίας που δεν δικαιολογείται από τα νόμιμα εισοδήματα, κινείται πειθαρχική ή ακόμη και ποινική διαδικασία. Εάν υπάρξει ζήτημα χρηματικού καταλογισμού, ο σχετικός φάκελος διαβιβάζεται στο Ελεγκτικό Συνέδριο.