Μετάβαση σε Κεφαλαιοποιητικά Συστήματα: Κλειδί για Βιώσιμα Οικονομικά και Ανταγωνιστικότητα στην ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις μεγαλύτερες δημοσιονομικές προκλήσεις των επόμενων δεκαετιών, καθώς η δημογραφική γήρανση καθιστά εξαιρετικά επισφαλή τη βιωσιμότητα των υφιστάμενων διανεμητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων. Σύμφωνα με νέα μελέτη του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ) σε συνεργασία με το European Liberal Forum (ELF), η μετάβαση των κρατών-μελών της ΕΕ προς κεφαλαιοποιητικά ή μικτά συνταξιοδοτικά συστήματα αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας.

Η μελέτη, με τίτλο «Future-Proofing the EU Budget: A Pension System for Our Common Future» και επιμέλεια του Γιώργου Αρχόντα, διευθυντή σπουδών στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Επικοινωνίας και μέλους του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΚΕΦΙΜ, αναδεικνύει τις σοβαρές επιπτώσεις της σημερινής κατάστασης. Οι συντάξεις αποτελούν πάνω από το 75% των δαπανών κοινωνικής προστασίας στην Ε.Ε., φτάνοντας το 15% του ΑΕΠ σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Γαλλία. Η διαρκής μείωση του πληθυσμού επιβαρύνει περαιτέρω τα διανεμητικά συστήματα, ενώ η καθυστέρηση στην υιοθέτηση κεφαλαιοποιητικών μοντέλων στερεί από την ευρωπαϊκή οικονομία περίπου 350 δισ. ευρώ ετησίως από χαμένα επενδυτικά έσοδα.

Χώρες όπως η Δανία, η Ολλανδία και η Ισλανδία, που έχουν ήδη υιοθετήσει κεφαλαιοποιητικά συστήματα, καταδεικνύουν τις θετικές τους επιδράσεις στην οικονομική ανάπτυξη, τη σταθερότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη.

Η μελέτη προτείνει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο μεταρρυθμίσεων, το οποίο περιλαμβάνει:

* **Αναθεώρηση του κριτηρίου του Μάαστριχτ:** Για να λαμβάνει υπόψη τις υπόρρητες συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις και να ενθαρρύνει τις επενδύσεις στη μετάβαση.
* **Ανάπτυξη κεφαλαιοποιητικών πυλώνων:** Αξιοποιώντας βέλτιστες πρακτικές από τις πιο ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές αγορές.
* **Ενίσχυση ατομικών και επαγγελματικών συνταξιοδοτικών λογαριασμών:** Ιδιαίτερα για τους νέους εργαζομένους.
* **Άρση κρατικών μονοπωλίων:** Στη διαχείριση του δεύτερου πυλώνα συντάξεων, προωθώντας τον ανταγωνισμό και την καινοτομία.
* **Διοχέτευση αποταμιεύσεων:** Σε παραγωγικές επενδύσεις, ευθυγραμμισμένες με την Πράσινη Συμφωνία και την Ψηφιακή Στρατηγική της ΕΕ.
* **Καλλιέργεια χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού:** Και εμπιστοσύνης των πολιτών στα κεφαλαιοποιητικά συστήματα.
* **Ενίσχυση φορητότητας:** Των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων για εργαζομένους που μετακινούνται εντός της ΕΕ.

Ο πρόεδρος του ΚΕΦΙΜ, Νίκος Ρώμπαπας, τόνισε ότι η μετάβαση αυτή αποτελεί προϋπόθεση δημοσιονομικής βιωσιμότητας και πράξη διαγενεακής δικαιοσύνης. Η ενσωμάτωση των υπόρρητων συνταξιοδοτικών υποχρεώσεων στο κριτήριο του Μάαστριχτ, παράλληλα με την παροχή κινήτρων και τεχνογνωσίας, θα επιτρέψει στους Ευρωπαίους πολίτες να αποταμιεύσουν, να επενδύσουν και να οικοδομήσουν το μέλλον τους σε στέρεες βάσεις.