“Ανακαινίζω – Ενοικιάζω”: Διπλή Ανάσα για Κλειστά Ακίνητα από το 2026

Από το 2026, χιλιάδες ιδιοκτήτες με κλειστά ή ανενεργά διαμερίσματα αναμένεται να δουν την περιουσία τους να αποκτά νέα ζωή, χάρη σε ένα διττό πακέτο μέτρων που ετοιμάζει το οικονομικό επιτελείο. Το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω», σε συνδυασμό με την επέκταση της τριετούς φοροαπαλλαγής για τη μακροχρόνια μίσθωση, υπόσχεται να αλλάξει ριζικά τα δεδομένα στην αγορά κατοικίας.

Ουσιαστικά, οι ιδιοκτήτες που θα επιλέξουν να ανακαινίσουν και να μισθώσουν το ακίνητό τους για τουλάχιστον τρία χρόνια, θα απολαμβάνουν διπλό όφελος: επιδότηση από το κράτος για τις εργασίες ανακαίνισης και ταυτόχρονη πλήρη απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για τα ενοίκια που θα εισπράττουν.

Το πρόγραμμα αφορά κατοικίες έως 120 τετραγωνικά μέτρα, με ειδική πρόβλεψη για τις πολύτεκνες οικογένειες, όπου το όριο επιφάνειας αυξάνεται κατά 20 τ.μ. για κάθε παιδί πέραν του δεύτερου. Παράλληλα, παρέχεται ευελιξία στην ενοικίαση σε ειδικές κατηγορίες δημοσίων λειτουργών – εκπαιδευτικούς, γιατρούς, νοσηλευτές και ένστολους. Στις περιπτώσεις αυτές, τα συμβόλαια μπορούν να είναι ακόμη και εξαμηνιαία, χωρίς να χάνεται το φορολογικό πλεονέκτημα. Αυτό σημαίνει ότι ιδιοκτήτες που μέχρι σήμερα άφηναν τα ακίνητά τους κενά ή τα διέθεταν σε βραχυχρόνια μίσθωση, αποκτούν πλέον ισχυρά κίνητρα να τα επαναφέρουν στη μακροχρόνια αγορά.

Η υφιστάμενη φοροαπαλλαγή για ακίνητα που επαναμισθώνονται μετά από διάστημα τουλάχιστον ενός έτους χωρίς χρήση ή μετά από βραχυχρόνια μίσθωση, επεκτείνεται. Καλύπτει ενοίκια κατοικιών έως 120 τ.μ. και πλέον θα ισχύει και σε περιπτώσεις πρόωρης αποχώρησης ενοικιαστή, εφόσον βρεθεί νέος μισθωτής εντός τριών μηνών. Στόχος αυτής της παρέμβασης, σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου, είναι η αποκατάσταση της ισορροπίας μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών, ενθαρρύνοντας ουσιαστικά την επανενεργοποίηση ακινήτων στην αγορά.

Το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω», το οποίο δεν αφορά μόνο ενεργειακές αναβαθμίσεις αλλά και πλήρεις ανακαινίσεις, βρίσκεται σε φάση διαπραγμάτευσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για χρηματοδότηση μέσω του ΕΣΠΑ 2021-2027. Όπως έχει τονιστεί, απαιτούνται ευρύτερα εργαλεία πέραν του «Εξοικονομώ» για την αύξηση της προσφοράς κατοικιών. Το πρόγραμμα αυτό έρχεται να συμπληρώσει την προσπάθεια, συνδέοντας την ανακαίνιση με τη διάθεση ακινήτου σε μακροχρόνια μίσθωση.

Προηγούμενες εκδοχές του προγράμματος, όπως σημειώνεται, γνώρισαν μεγάλη επιτυχία, με το «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω» να έχει ήδη απορροφήσει σχεδόν το σύνολο του αρχικού προϋπολογισμού των 50 εκατομμυρίων ευρώ, επαναφέροντας στην αγορά 6.200 ακίνητα. Η συμμετοχή ήταν υψηλή, παρά τον εισοδηματικό κόφτη των 40.000 ευρώ, και αναμένεται να συνεχιστεί με πιθανή ενίσχυση πόρων εντός του 2026.

Σε αντίθεση, το πρόγραμμα «Αναβαθμίζω το σπίτι μου», που αφορά άτοκα δάνεια για ενεργειακές παρεμβάσεις χωρίς επιδότηση, παρουσιάζει χαμηλή ζήτηση, με μόλις 3.000 εγκεκριμένα δάνεια. Οι ιδιοκτήτες φαίνεται να προτιμούν τα προγράμματα που συνδυάζουν άμεση επιδότηση και φορολογικά οφέλη.

Στο μεταξύ, το πρόγραμμα «Σπίτι Μου ΙΙ», που εστιάζει σε νέους και νέες οικογένειες έως 45 ετών, προσφέροντας άτοκα ή χαμηλότοκα δάνεια για την απόκτηση κατοικίας, προχωρά με εντυπωσιακούς ρυθμούς. Έχουν ήδη εγκριθεί σχεδόν 10.000 δάνεια, κυρίως σε Αττική και Κεντρική Μακεδονία, με τον χρόνο από την αίτηση έως την εκταμίευση να έχει μειωθεί σημαντικά. Το πρόγραμμα αυτό, με προϋπολογισμό 2 δισεκατομμυρίων ευρώ, αναμένεται να εξαντλήσει τους πόρους του πριν το τέλος του έτους.

Εκτιμάται ότι πάνω από 700.000 ακίνητα σε όλη τη χώρα παραμένουν κενά ή μη αξιοποιήσιμα, παρά τη ραγδαία αύξηση των ενοικίων. Οι κύριοι λόγοι είναι η παλαιότητά τους, η έλλειψη κεφαλαίων για ανακαίνιση, οι γραφειοκρατικές δυσκολίες και ο φόβος των ιδιοκτητών. Περίπου το 40% αυτών των ακινήτων είναι άνω των 40 ετών και απαιτούν εκτεταμένες παρεμβάσεις, ενώ πολλές φορές παραμένουν εκτός αγοράς λόγω ατακτοποίητων πολεοδομικών ή φορολογικών εκκρεμοτήτων.