Ενισχύεται ο Κάθετος Διάδρομος Φυσικού Αερίου: Νέες διαδρομές για ενεργειακή ανεξαρτησία

Ένα κομβικό βήμα για την ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ευρώπης και τη διασύνδεση κατά μήκος του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου πραγματοποιήθηκε με την υπογραφή κοινής επιστολής προς τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές. Οι Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς Φυσικού Αερίου από την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία ζητούν την έγκριση για την έναρξη δύο νέων διασυνοριακών προϊόντων δυναμικότητας: του Route 2 και του Route 3.

Συγκεκριμένα, οι ΔΕΣΦΑ (Ελλάδα), Bulgartransgaz EAD (Βουλγαρία), Transgaz (Ρουμανία), Vestmoldtransgaz SRL (Δημοκρατία της Μολδαβίας) και Gas TSO of Ukraine (Ουκρανία), μαζί με τον ICGB AD, ανεξάρτητο διαχειριστή του Διασυνδετήριου Αγωγού Ελλάδας-Βουλγαρίας, υπέγραψαν το κείμενο. Η υπογραφή έγινε κατά τη διάρκεια της Υπουργικής Συνάντησης της Συνεργασίας για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (P-TEC) στην Αθήνα, στις 6-7 Νοεμβρίου, παρουσία υψηλόβαθμων αξιωματούχων από τις ΗΠΑ και τους Υπουργούς Ενέργειας των εμπλεκόμενων χωρών.

Οι φορείς ζητούν από τις ρυθμιστικές αρχές την έγκριση για τη διαθεσιμότητα των προϊόντων Route 2 και Route 3 έως τον Απρίλιο του 2026, καθώς και τη δυνατότητα ταυτόχρονης προσφοράς των ειδικών προϊόντων δυναμικότητας Route 1, Route 2 και Route 3 σε ανταγωνιστικές δημοπρατήσεις. Για να ενθαρρύνουν τη χρήση της νέας δυναμικότητας και να διευκολύνουν διαφοροποιημένες ροές φυσικού αερίου, όλοι οι συμμετέχοντες Διαχειριστές συμφώνησαν σε σημαντικές εκπτώσεις, που κυμαίνονται από 25% έως 50%, στα σημεία διασύνδεσής τους. Οι συντονισμένες μειώσεις τιμολογίων και η διαθεσιμότητα πολλαπλών επιλογών διαδρομών αναμένεται να συμβάλουν στον μετριασμό πιθανών διαταραχών, να υποστηρίξουν την απρόσκοπτη παράδοση προς την Ουκρανία και να διασφαλίσουν τη βέλτιστη αξιοποίηση της υφιστάμενης υποδομής σε ολόκληρη την περιοχή.

Όπως έχει επισημάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο αγωγός Trans-Balkan, που αποτελεί μέρος του Κάθετου Διαδρόμου, είναι κρίσιμος για τη στρατηγική της ΕΕ ως προς τη διαφοροποίηση της μεταφοράς φυσικού αερίου και τη σταδιακή απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο. Η έγκριση των Route 2 και 3 ευθυγραμμίζεται άμεσα με αυτή τη στρατηγική, αξιοποιώντας το LNG και το αέριο της Κασπίας για την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης ασφάλειας εφοδιασμού και της ενοποίησης της αγοράς.

Το προϊόν Route 2 ξεκινά από το σημείο διασύνδεσης Αμφιτρίτη στο δίκτυο του ΔΕΣΦΑ, διασχίζει τον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας (ICGB) και συνεχίζει μέσω του Διαδρόμου Trans-Balkan. Το Route 3, αντίστοιχα, ξεκινά από το σημείο διασύνδεσης του ICGB με τον TAP και ακολουθεί την ίδια διαδρομή.

Η ταχύτερη έγκριση αυτών των πρόσθετων προϊόντων θα ενισχύσει σημαντικά τη δυνατότητα του LNG να φτάνει στην Ουκρανία μέσω των ελληνικών τερματικών σταθμών, ενδυναμώνοντας την ενεργειακή ασφάλεια και επιτρέποντας στους προμηθευτές να επιλέγουν τις βέλτιστες διαδρομές εφοδιασμού.

Η CEO του ΔΕΣΦΑ, Maria Rita Galli, δήλωσε: «Η σημερινή πρωτοβουλία αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό και ουσιαστικό βήμα προς την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και της περιφερειακής συνεργασίας. Προωθώντας τα Route 2 και 3, αξιοποιούμε πλήρως το δυναμικό των υποδομών LNG της Ελλάδας — συμπεριλαμβανομένων των σταθμών Ρεβυθούσας και FSRU Αλεξανδρούπολης — και ενισχύουμε τη θέση της χώρας ως βασικής ενεργειακής πύλης στην Ευρώπη. Μέσω του ΔΕΣΦΑ και του Κάθετου Διαδρόμου, η Ελλάδα διευκολύνει ευέλικτες ροές φυσικού αερίου από Νότο προς Βορρά και διασφαλίζει αξιόπιστη πρόσβαση σε διαφοροποιημένους ενεργειακούς πόρους για την ευρύτερη περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας. Η στενή συνεργασία μας αντικατοπτρίζει την κοινή μας δέσμευση για μια πιο ανθεκτική, διασυνδεδεμένη και ανταγωνιστική ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά.»

Οι Εκτελεστικοί Διευθυντές του ICGB, Teodora Georgieva και George Satlas, τόνισαν: «Ο αγωγός Ελλάδας-Βουλγαρίας βρίσκεται στον πυρήνα αυτών των νέων διαδρομών, προσφέροντας νέες ευέλικτες δυνατότητες που μπορούν να μεταμορφώσουν την αγορά. Μέσω των Route 2 και 3, ο ICGB ενισχύει τη συνδεσιμότητα ενέργειας από τον Νότο προς τον Βορρά. Οι κοινές μας προσπάθειες αποτελούν ένα απτό βήμα προς μεγαλύτερη ενεργειακή ανεξαρτησία για την Ευρώπη, εξασφαλίζοντας διαφοροποιημένη, αξιόπιστη και ανταγωνιστική πρόσβαση σε φυσικό αέριο.»

Ο Εκτελεστικός Διευθυντής της Bulgartransgaz, Vladimir Malinov, πρόσθεσε: «Ο Διαχειριστής της Βουλγαρίας θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τους εταίρους του για την περαιτέρω ανάπτυξη και υλοποίηση προϊόντων διαδρομών για μεταφορά φυσικού αερίου από αξιόπιστες πηγές προς την Ουκρανία. Τα τρία νέα προϊόντα αποτελούν ένα μέτρο για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και τη διασφάλιση προσιτών ενεργειακών προμηθειών σε ανταγωνιστικές τιμές για τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Θα προσφέρουν επίσης την απαραίτητη δυνατότητα στις υποδομές να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε αξιόπιστες προμήθειες μετά την πλήρη απαγόρευση του ρωσικού φυσικού αερίου.»

Από πλευράς Ρουμανίας, ο Γενικός Διευθυντής της Transgaz, Ion Sterian, ανέφερε: «Ο Κάθετος Διάδρομος και ο Διάδρομος Trans-Balkan είναι θεμελιώδεις πυλώνες της ενεργειακής ασφάλειας, συμβάλλοντας στη διαφοροποίηση των πηγών και των διαδρομών εφοδιασμού. Η σημερινή υπογραφή αποτελεί μια αποφασιστική προσπάθεια των Διαχειριστών του Διαδρόμου Trans-Balkan για τη διασφάλιση παροχής φυσικού αερίου προς την Ουκρανία. Αυτές