Ελλάδα: Από Δέκτης Ασφάλειας σε Πάροχος Περιφερειακής Σταθερότητας
Η αναβαθμισμένη γεωπολιτική θέση της χώρας μετά τη σύνοδο PTEC και η νέα στρατηγική της στην περιοχή.
Η Ελλάδα εισέρχεται σε μια νέα εποχή γεωπολιτικής αναβάθμισης, μεταμορφώνοντας τον ρόλο της από δέκτης ασφάλειας σε έναν κεντρικό πάροχο περιφερειακής σταθερότητας. Αυτή η κομβική αλλαγή, όπως ανέλυσε ο Σωτήρης Σέρμπος, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής και σύμβουλος του πρωθυπουργού, επιταχύνθηκε από τις διεθνείς εξελίξεις, ιδίως την εισβολή στην Ουκρανία, και αναδεικνύει τη χώρα σε έναν κρίσιμο παράγοντα μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Η χώρα δεν αναζητεί πλέον μόνο προστασία, αλλά προσφέρει ουσιαστικές λύσεις, ενισχύοντας τη διαπραγματευτική της ισχύ και λειτουργώντας ως αξιόπιστο αντίβαρο έναντι αυτόνομων στρατηγικών, όπως αυτή της Τουρκίας. Σημαντικοί παράγοντες που συνέβαλαν σε αυτή την αναβάθμιση είναι ο Κάθετος Διάδρομος, το στρατηγικό λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και το σχήμα 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, ΗΠΑ). Αυτές οι πρωτοβουλίες εντάσσουν την Ελλάδα βαθύτερα στον δυτικό σχεδιασμό, όχι ως παθητικό σύμμαχο, αλλά ως ενεργό παράγοντα που εναρμονίζει εθνικά με αμερικανικά συμφέροντα.
Στο πλαίσιο της έκτης Ελληνοαμερικανικής Συνόδου Κορυφής για την Ενέργεια (PTEC), οι υπογραφείσες συμφωνίες για τον κάθετο διάδρομο και η αυξημένη αμερικανική παρουσία στην Ελλάδα υπογραμμίζουν τη σημασία της χώρας ως ενεργειακού κόμβου. Η Αλεξανδρούπολη, ειδικότερα, αναδεικνύεται σε στρατηγικό λιμάνι για τα δυτικά συμφέροντα, από τον Ατλαντικό έως τις Βρυξέλλες.
Η στρατηγική αυτή βασίζεται στην προσφορά συγκεκριμένων λύσεων και στην ανάληψη ευθυνών, αντί για την απλή διεκδίκηση προστασίας. Η ενέργεια, με το συναλλακτικό της πρόσημο, λειτουργεί ως κινητήριος δύναμη που ενεργοποιεί το προσωπικό ενδιαφέρον των ΗΠΑ, συμβάλλοντας στην εναρμόνιση εθνικών και αμερικανικών συμφερόντων. Αυτό ενισχύει τη θέση της Ελλάδας ως αξιόπιστου αντίβαρου τόσο σε οικονομικό, όσο και σε γεωπολιτικό και αμυντικό επίπεδο.
Η Ελλάδα καλείται να επαναβεβαιώνει διαρκώς αυτόν τον ρόλο, επιδιώκοντας ενεργητικά όχι μόνο ανταλλάγματα, αλλά και την ενίσχυση της διαπραγματευτικής της θέσης. Η γεωγραφική της θέση, αναδειγμένη πλέον και από την Ουκρανία, ενσωματώνει την Θράκη ως σκληρό σύνορο στον χάρτη.
Το σχήμα 3+1, με την Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, αποκτά νέα δυναμική, παρουσιάζοντας έναν συνασπισμό κρατών που υλοποιεί την αμερικανική αρχή του επιμερισμού βαρών. Αυτή η στρατηγική προσέγγιση εδραιώνει την Ελλάδα σε ένα έθνος-πλαίσιο, ικανό να οργανώσει την περιοχή του και να αναβαθμίσει τη θέση της στην περιφερειακή ισορροπία ισχύος. Η ενέργεια, ως στρατηγικό ανάχωμα και φίλτρο εξωτερικής εξισορρόπησης, ενισχύει περαιτέρω τη διαπραγματευτική ισχύ της χώρας σε μελλοντικές συζητήσεις για οικονομικά, εμπορικά και αμυντικά θέματα, ενσωματώνοντας την Ελλάδα βαθύτερα στον δυτικό στρατηγικό σχεδιασμό.