Δασμοί Τραμπ: Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για την Ελλάδα

Η ανησυχία στην ελληνική εξαγωγική κοινότητα εντείνεται μετά την ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ για επιβολή δασμών 20% σε προϊόντα από την ΕΕ. Αν και η Ελλάδα δεν αναφέρθηκε ρητά στις ανακοινώσεις του Αμερικανού προέδρου, η στοχοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία κατηγορεί για αθέμιτους δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα, δημιουργεί ανησυχία για τα ελληνικά προϊόντα που εξάγονται στις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2024, οι εξαγωγές της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ αντιπροσώπευαν το 4,8% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών. Η αξία των ελληνικών εξαγωγών έκλεισε το 2024 στα 49,9 δισ. ευρώ, με τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ να φτάνουν τα 2,4 δισ. ευρώ και το εμπορικό ισοζύγιο να είναι πλεονασματικό, καθώς οι εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων ανήλθαν σε 2,16 δισ. ευρώ.

Οι νέοι σαρωτικοί δασμοί του Τραμπ ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά τον τομέα των εξαγωγών τροφίμων και ποτών, ο οποίος τα τελευταία χρόνια καταγράφει σταθερή αύξηση. Προϊόντα όπως το ελληνικό κρασί, το ελαιόλαδο, η φέτα, οι ελιές Καλαμών και τα αρτοσκευάσματα ενδέχεται να πληγούν λόγω της αύξησης του κόστους για τους Αμερικανούς εισαγωγείς.

Οι ελληνικές ελιές έχουν ισχυρή παρουσία στις αμερικανικές αγορές, με την Ελλάδα να είναι η κυριότερη χώρα προέλευσης για τις εισαγόμενες ελιές στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με την ΠΕΜΕΤΕ, η αξία των εξαγωγών το 2024 ανήλθε σε 241 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 39% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Επίσης, το 2024 διατέθηκαν στην αμερικανική αγορά 45.000 τόνοι ελαιόλαδου, σύμφωνα με τα δεδομένα του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποιήσεως Ελαιόλαδου.

Η φέτα, που κατέχει ηγετική θέση στα εξαγώγιμα προϊόντα και τα ΠΟΠ τυριά, αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να γίνει λιγότερο ελκυστική λόγω της αύξησης των τιμών. Η αξία των εξαγωγών φέτας στις ΗΠΑ το 2024 ανήλθε σε 53,6 εκατ. ευρώ.

Αντίστοιχα, οι εξαγωγές ελληνικού κρασιού, με τις ΗΠΑ να είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά, ενδέχεται να πληγούν αν οι δασμοί περάσουν στις τελικές τιμές, μειώνοντας τη ζήτηση σε μια ήδη ανταγωνιστική αγορά. Οι πωλήσεις ελληνικού κρασιού στις ΗΠΑ το 2024 ανήλθαν σε 19 εκατ. ευρώ.

Σε άλλους τομείς, όπως τα μέταλλα, παράγοντες του κλάδου διαβεβαιώνουν ότι οι άμεσες συνέπειες από την επιβολή δασμών δεν θα είναι σοβαρές, καθώς η έκθεση των ελληνικών μεταλλευτικών προϊόντων στους κινδύνους από τους δασμούς είναι περιορισμένη, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις του κλάδου να παραμένουν ανθεκτικές.

Ωστόσο, οι έμμεσες επιπτώσεις αναμένεται να είναι πιο αισθητές, καθώς η οικονομική αβεβαιότητα θα επηρεάσει τόσο την ευρωπαϊκή όσο και τη διεθνή οικονομία, αναστατώνοντας το εμπόριο και τις αλυσίδες εφοδιασμού. Συγκεκριμένα, ενδέχεται να παρατηρηθεί μείωση των εξαγωγών προς τις ευρωπαϊκές αγορές, καθώς το 65% των ελληνικών εξαγωγών κατευθύνονται προς χώρες της ΕΕ.

Οι κυριότεροι εμπορικοί εταίροι της Ελλάδας είναι η Ιταλία, η Γερμανία, η Γαλλία και η Κύπρος. Αυτή η εξέλιξη ενδέχεται να επιβάλει την ανάγκη για αναδιάρθρωση της εμπορικής στρατηγικής, με τη χώρα να στραφεί σε νέες αγορές, όπως αυτές της Ασίας και του Καναδά.

Η άλλη διάσταση στο εμπορικό ισοζύγιο αφορά τις εισαγωγές. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει ήδη δηλώσει ότι θα αντιδράσει στην επιβολή των δασμών. Τι θα συνεπάγεται αυτή η αντίδραση; Πιθανόν, τα προϊόντα που εισάγουμε από τις ΗΠΑ να αυξηθούν σε τιμή, καθώς θα επιβληθούν επιπλέον δασμοί.

Οι Έλληνες εξαγωγείς εκφράζουν μεγαλύτερη ανησυχία για το πλήγμα που ενδέχεται να δεχτεί η ευρωπαϊκή οικονομία και τον αντίκτυπο που αυτό θα έχει στις εξαγωγές μας προς την ΕΕ, παρά προς τις ΗΠΑ, καθώς το 50% των εξαγωγών μας κατευθύνεται στην Ευρώπη.

Επιπλέον, δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ εξυπηρετούν σε μεγάλο βαθμό την ομογένεια, η οποία έχει συνηθίσει να προτιμά τα ελληνικά προϊόντα λόγω της υψηλής ποιότητας και της συναισθηματικής σύνδεσης που έχει μαζί τους, και αναμένεται να συνεχίσει να τα αγοράζει.

Επιπλέον, τα ελληνικά προϊόντα δεν διατίθενται σε μεγάλες αλυσίδες που απευθύνονται σε ευρύ κοινό, γεγονός που ενδεχομένως να είναι θετικό, καθώς το εισόδημα των μεγάλων καταναλωτικών ομάδων, με την αύξηση των τιμών των εισαγομένων, θα κατευθυνθεί κυρίως σε βασικά προϊόντα πρώτης ανάγκης, περιορίζοντας έτσι τις επιπτώσεις για τα ελληνικά προϊόντα.

Εκτός από τα παραπάνω, παρατηρείται μια αυξανόμενη προτίμηση των Αμερικανών για ποιοτικά και, κατ’ επέκταση, ακριβότερα προϊόντα, ενώ η ενίσχυση του δολαρίου ευνοεί αυτή την τάση, προσφέροντας μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη.

Παρά το γεγονός ότι ο στόχος του Τραμπ, όπως τον έχει εκφράσει, είναι η ενίσχυση της οικονομίας των ΗΠΑ, οι δασμοί καθιστούν τα προϊόντα ακριβότερα και πιθανότατα θα οδηγήσουν σε μείωση του συνολικού εμπορίου, πλήττοντας κυρίως τις λαϊκές τάξεις, οι οποίες θα αντιμετωπίσουν αυξημένες τιμές. Αυτό, με τη σειρά του, αναμένεται να εντείνει τον ήδη υψηλό πληθωρισμό.

Διαβάστε ΕΔΩ περισσότερες ειδήσεις