Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών: Σανίδα σωτηρίας ή πυροτέχνημα;

Η εξαγγελία ενός νέου πολλά υποσχόμενου εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών (Ν.4738/20) για φυσικά και νομικά πρόσωπα – στον απόηχο της κατάργησης του νόμου 3869/10 (νόμος κατσέλη) και του Ν.4469/17 (Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων) – το προηγούμενο έτος, γέμισε με ελπίδα τους δανειολήπτες που δεν είχαν ενταχθεί στα προηγούμενα πλαίσια, οι οποίοι όντας θύματα τόσο της οικονομικής κρίσης όσο και της ..υγειονομικής (covid19), το περίμεναν σαν μάνα εξ ουρανού..

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα συνολικής ρύθμισης οφειλών μέσω αλγορίθμου βιώσιμα, εύκολα και γρήγορα φάνταζε να δίνει λύση στο πολύ σοβαρό πρόβλημα της υπερχρέωσης μεγάλης μερίδας οφειλετών, που λόγω μεταβολής των οικονομικών συνθηκών της ζωής τους (συρρίκνωση ή εκμηδένιση εισοδημάτων, λουκέτο επιχειρήσεων, απολύσεις κλπ) θα ήταν σε θέση πλέον να προστατεύσουν το βιός τους και να ανταποκριθούν στις δανειακές τους υποχρεώσεις.

Μετά από αναβολές στην εφαρμογή ισχύος του ανωτέρω νόμου, η πλατφόρμα ξεκινάει πανηγυρικά για φυσικά πρόσωπα (κύριος όγκος οφειλετών) την 1/6/2021 και μαζί με αυτή και ..τα προβλήματα.

Συγκεκριμένα – και περίπου 7 μήνες μετά την έναρξη αυτού-, ελάχιστες αιτήσεις έχουν υποβληθεί οριστικά (ενώ έχουν ανοιχθεί χιλιάδες αιτήσεις από δανειολήπτες που είναι επιλέξιμοι, καθώς πληρούν τις προϋποθέσεις), καθώς το ένα τεχνικό πρόβλημα διαδέχεται το άλλο.. 

Τα προβλήματα που εμφανίζονται αφορούν είτε την άντληση φορολογικών στοιχείων και οφειλών των δανειοληπτών (κάποιες οφειλές δεν εμφανίζονται, τα φορολογικά στοιχεία αντλούνται λανθασμένα) με αποτέλεσμα ενώ είναι επιλέξιμοι οι δανειολήπτες να εμφανίζονται στο σύστημα ως μη επιλέξιμοι και να πρέπει να προβούν ξανά και ξανά σε επανάντληση στοιχείων χάνοντας πολύτιμο χρόνο, είτε κατά τη μοναδικοποίηση της περιουσίας του οφειλέτη (διαδικασία που είναι απαραίτητη για να μπορέσει να οριστικοποιηθεί η αίτηση).

Να τονιστεί στο σημείο αυτό ότι το άνοιγμα της αίτησης δεν συνεπάγεται την παροχή δίμηνης προστασίας του δανειολήπτη, η προστασία αυτή δίνεται με την οριστική της υποβολή.

Συνεπώς πολλοί δανειολήπτες – με δεδομένο ότι προσπαθούν ανεπιτυχώς να ενταχθούν στην πλατφόρμα από το καλοκαίρι, λόγω των όσων αναφέρθηκαν ανωτέρω – λαμβάνουν διαταγές πληρωμής ή και προγράμματα πλειστηριασμού ..

Συνακόλουθα, θα πρέπει να τονισθεί ότι (ως ο νόμος προβλέπει) η συμμετοχή των τραπεζικών ιδρυμάτων στη διαδικασία είναι προαιρετική (όπως ήταν και στον προηγούμενο εξωδικαστικό μηχανισμό δυστυχώς) και ακόμα (αφού ελάχιστες έχουν οριστικοποιηθεί) δεν γνωρίζουμε πως θα κινηθούν οι τράπεζες και αν θα συμμετέχουν και θα αποδεχτούν το προτεινόμενο από την πλατφόρμα σχέδιο διευθέτησης οφειλών (όταν η αίτηση φτάσει σε αυτό το στάδιο).

Εν κατακλείδι, με δεδομένη την απουσία νομοθετικού πλαισίου δικαστικής προστασίας της πρώτης κατοικίας των δανειοληπτών που δεν έδρασαν δολίως, αλλά και του ΄΄ξεπαγώματος΄΄ των πλειστηριασμών που είχαν σταματήσει στο πρώτο κύμα του covid19, είναι αδήριτη ανάγκη η διόρθωση των τεχνικών σφαλμάτων της εν λόγω πλατφόρμας, ώστε αυτή να καταστεί λειτουργική και να μην αποτύχει ή περιπέσει σε αχρησία, όπως κάποιες από τις προηγούμενες (παλιός εξωδικαστικός μηχανισμός).

Είναι αδήριτη ανάγκη να υπάρξει μέριμνα και προστασία (έστω και προσωρινή) για αυτούς τους δανειολήπτες που ενώ είναι επιλέξιμοι, δεν μπορούν να οριστικοποιήσουν και βρίσκονται επί ξύλου κρεμάμενοι.. Για να μπορέσει εν τοις πράγμασι η πλατφόρμα αυτή να αποτελέσει τη σανίδα σωτηρίας και όχι το βαρίδι τους..