Κορονοϊός: Οι τέσσερις παράγοντες που καθορίζουν πόσο μας προστατεύουν τα εμβόλια
Τα εμβόλια για τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορονοϊός είναι η μοναδική ελπίδα μας για να σταματήσει επιτέλους η πανδημία, αλλά δεν αποτελούν πανάκεια. Υπάρχει πάντοτε μία πιθανότητα να μολύνει ο επικίνδυνος ιός και πλήρως εμβολιασμένα άτομα. Γιατί όμως κάποιοι φαίνεται να κινδυνεύουν περισσότερο από άλλους; Από ποιους παράγοντες εξαρτάται η προστασία που μας παρέχουν;
Απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά έδωσαν πριν από δύο ημέρες επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο East Anglia, με επικεφαλής τον δρα Βασίλειο Βασιλείου, λέκτορα Καρδιαγγειακής Ιατρικής στο πανεπιστήμιο.
Όπως εξηγούν, μελέτες στη Βρετανία έχουν δείξει ότι οι πιθανότητες μόλυνσης μετά τον εμβολιασμό είναι περίπου 1 στις 500. Ωστόσο δεν διατρέχουν όλοι οι εμβολιασμένοι τον ίδιο κίνδυνο. Τέσσερις παράγοντες φαίνεται ότι καθορίζουν την προστασία που έχει καθένας από εμάς.
Το είδος του εμβολίου
Ο πρώτος είναι το εμβόλιο που έχει κάνει κάποιος, λένε οι επιστήμονες. Εξ αρχής γνωρίζαμε ότι κάθε εμβόλιο παρέχει διαφορετική προστασία από τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορονοϊός. Οι κλινικές μελέτες έδειχναν ότι τα εμβόλια μειώνουν τον κίνδυνο συμπτωματικής Covid κατά 66% έως 95%. Την μεγαλύτερη προστασία (πάνω από 90%) παρείχαν τα εμβόλια mRNA (Pfizer/BioNTech και Moderna).
Το χρονικό διάστημα από τον εμβολιασμό
Η αρχική προστασία είναι η μία παράμετρος της εξίσωσης. Η δεύτερη είναι το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει από τον εμβολιασμό. Μελέτες έχουν δείξει ότι με την πάροδο του χρόνου φθίνουν τα εξουδετερωτικά αντισώματα που ανέπτυξε ο οργανισμός μετά τον εμβολιασμό.
Αυτό σημαίνει πως μετά από κάποιους μήνες (πιθανώς έξι) η προστασία έναντι της μόλυνσης μπορεί να έχει μειωθεί σημαντικά. Ευτυχώς εξακολουθεί να διατηρείται σε υψηλά επίπεδα η προστασία από την σοβαρή Covid και την ανάγκη για νοσηλεία και διασωλήνωση. Αυτό σημαίνει πως οι πλήρως εμβολιασμένοι που τελικά μολύνει ο κορονοϊός συνήθως δεν αρρωσταίνουν βαριά.
Από τους πρώτους εμβολιασμούς στη χώρα μας έχει ήδη παρέλθει πάνω από ένα οκτάμηνο. Υπενθυμίζεται ότι οι εμβολιασμοί στην Ελλάδα άρχισαν στις 27 Δεκεμβρίου 2020.
Το στέλεχος που επικρατεί
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι το στέλεχος που έχει δημιουργήσει ο κορονοϊός. Τα ποσοστά προστασίας των εμβολίων που προαναφέρθηκαν αφορούσαν το αρχικό στέλεχος του κορονοϊού. Με το στέλεχος Άλφα (βρετανική μετάλλαξη) η προστασία έναντι της μόλυνσης από τον κορονοϊό ήταν λίγο πιο χαμηλή. Με το στέλεχος Δέλτα (ινδική μετάλλαξη) η προστασία είναι ακόμα χαμηλότερη, σύμφωνα με τις έως τώρα μελέτες. Και πάλι, η προστασία από τη σοβαρή νόσο παραμένει υψηλή.
Η ανοσολογική αντίδραση
Η αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος κάθε ανθρώπου είναι πολύ σημαντική για την προστασία που θα αποκομίσει από τα εμβόλια.
Η αντίδραση αυτή εξαρτάται από πολλούς παράγοντες στους οποίους συμπεριλαμβάνονται η ηλικία και η κατάσταση της υγείας. Οι ηλικιωμένοι, π.χ., συχνά έχουν ασθενέστερη ανοσολογική αντίδραση απ’ ό,τι οι νεότεροι άνθρωποι. Το ίδιο και όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό λόγω ασθενείας ή λήψης ορισμένων φαρμάκων, καθώς και όσοι πάσχουν από ορισμένα νοσήματα.
Ρόλο παίζει και το επίπεδο της έκθεσης. Οι εμβολιασμένοι υγειονομικοί που φροντίζουν ασθενείς με Covid, λ.χ., κινδυνεύουν περισσότερο να τους μολύνει ο κορονοϊός, γιατί καθημερινά εκτίθενται σε αυτόν.
Για όλους αυτούς τους λόγους, εξετάζεται το ενδεχόμενο αναμνηστικής (τρίτης) δόσης από τα εμβόλια. Και για τους ίδιους ακριβώς λόγους, είναι απαραίτητο να λαμβάνουμε όλα τα μέτρα προστασίας, παρά τα εμβόλια. Μάσκες, αποστάσεις και καλή υγιεινή των χεριών παραμένουν απαραίτητες.