Νέες ρυθμίσεις για πολυετείς υποχρεώσεις φορέων του δημοσίου

Νέες κατευθύνσεις για την ανάληψη πολυετών υποχρεώσεων από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης και της Γενικής Κυβέρνησης δίνει απόφαση του Υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Η ρύθμιση, που καταργεί προηγούμενη κανονιστική πράξη του 2022, αποσκοπεί στην απλούστευση των διαδικασιών, την ενίσχυση της δημοσιονομικής διαφάνειας και τη σαφέστερη κατανομή αρμοδιοτήτων, θέτοντας παράλληλα ειδικούς κανόνες για διάφορες κατηγορίες δαπανών.

Σύμφωνα με το Άρθρο 1, ορισμένες δαπάνες εξαιρούνται πλέον από την υποχρέωση προηγούμενης έγκρισης για την ανάληψη πολυετούς δέσμευσης. Στις κατηγορίες αυτές περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι αποδοχές αιρετών και προσωπικού, οι εργοδοτικές εισφορές (με εξαίρεση τις αποζημιώσεις υπηρεσίας στο εξωτερικό), οι δαπάνες για συντάξεις, κοινωνικές παροχές, πρόνοια και υγεία. Επίσης, εξαιρούνται μεταβιβάσεις όπως επιχορηγήσεις, οικονομικές ενισχύσεις, αποζημιώσεις, καταπτώσεις εγγυήσεων και κεφαλαιουχικές ενισχύσεις, με ορισμένες ρητές εξαιρέσεις, όπως οι γεωργικές ενισχύσεις ειδικού χαρακτήρα και οι επιχορηγήσεις εξωτερικού ορισμένης διάρκειας. Δαπάνες ενέργειας, ύδρευσης, άρδευσης, τηλεφωνίας, κοινοχρήστων, καθώς και μετακίνησης προσωπικού, επιδοτήσεις, τόκοι, φόροι, τέλη, πρόστιμα και επιστροφές εσόδων, περιλαμβάνονται επίσης στις εξαιρέσεις. Τέλος, εξαιρούνται χρηματοοικονομικές συναλλαγές και υποχρεώσεις, όπως αγορές χρεογράφων, δάνεια και αποπληρωμές, καθώς και δαπάνες που καλύπτονται από πραγματοποιούμενα έσοδα, αποδόσεις υπέρ τρίτων, αποθεματικά και πιστώσεις υπό κατανομή.

Παρόλα αυτά, η πραγματοποίηση δαπάνης που προϋποθέτει σύναψη σύμβασης, και ειδικότερα για προγράμματα στρατιωτικού εξοπλισμού του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, ανεξαρτήτως ποσού, απαιτεί προηγούμενη έγκριση από τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

Το Άρθρο 2 θέτει προϋποθέσεις για τους λοιπούς φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, όταν οι πολυετείς υποχρεώσεις τους χρηματοδοτούνται μέσω επιχορηγήσεων από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η έγκριση της πολυετούς υποχρέωσης επιτρέπεται μόνο εφόσον η σχετική επιχορήγηση έχει προβλεφθεί εντός των ορίων του Πολυετούς Δημοσιονομικού Προγραμματισμού (ΠΔΠ) του φορέα της Κεντρικής Διοίκησης. Η ύπαρξη αυτής της πρόβλεψης βεβαιώνεται από τον Προϊστάμενο της αρμόδιας Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) και αναγράφεται ρητά στην απόφαση ανάληψης της πολυετούς υποχρέωσης. Η ρύθμιση αυτή στοχεύει στον έλεγχο της δημοσιονομικής συνέπειας και στην αποφυγή ανάληψης υποχρεώσεων χωρίς εξασφαλισμένη χρηματοδότηση.

Το Άρθρο 3 προβλέπει την κατάργηση της απόφασης του 2022, ενοποιώντας και επικαιροποιώντας το κανονιστικό πλαίσιο. Τέλος, το Άρθρο 4 ορίζει ότι η απόφαση τίθεται σε ισχύ από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η νέα απόφαση αποτελεί σημαντική θεσμική παρέμβαση στον δημοσιονομικό προγραμματισμό, αποσαφηνίζοντας τις εξαιρέσεις από χρονοβόρες εγκρίσεις, θεσπίζοντας δικλείδες ασφαλείας για συμβάσεις και εξοπλιστικά προγράμματα, και ενισχύοντας τη σύνδεση των πολυετών υποχρεώσεων με τον Πολυετή Δημοσιονομικό Προγραμματισμό. Για τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, η τήρηση των νέων προβλέψεων είναι πλέον κρίσιμη προϋπόθεση για χρηστή και νόμιμη δημοσιονομική διαχείριση.