«Ενεργή μάχη»: Το νέο νομοσχέδιο αναμορφώνει την Πολιτική Προστασία της Ελλάδας

Ο Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Γιάννης Κεφαλογιάννης, παρουσίασε σήμερα στο Υπουργικό Συμβούλιο το νομοσχέδιο «“Ενεργή μάχη”: Ολοκληρωμένη αναμόρφωση του συστήματος πρόληψης, ετοιμότητας και απόκρισης έναντι δασικών πυρκαγιών και λοιπών φυσικών, τεχνολογικών ή ανθρωπογενών καταστροφών». Η πρωτοβουλία αυτή σηματοδοτεί μια βαθιά θεσμική και επιχειρησιακή αλλαγή στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών στην Ελλάδα, η οποία βρίσκεται πλέον στην πρώτη γραμμή της Πολιτικής Προστασίας λόγω της εντεινόμενης κλιματικής κρίσης.

Το νέο πλαίσιο απομακρύνεται από το παραδοσιακό μοντέλο εκ των υστέρων αντιμετώπισης, θέτοντας την πρόληψη στο επίκεντρο. Με στόχο την αντιμετώπιση της φωτιάς πριν την εκδήλωσή της, εισάγονται νέοι μηχανισμοί, εργαλεία και κανόνες που εστιάζουν στον συντονισμό και τη θεσμική μάθηση, φιλοδοξώντας να περιορίσουν τις ζημιές πριν καταστούν μη αναστρέψιμες.

Βασικά σημεία του νομοσχεδίου περιλαμβάνουν:

* **Συνεκτικό δίκτυο συντονιστικών κέντρων:** Θεσπίζεται η λειτουργία Επιχειρησιακού Κέντρου Συμβάντων σε κάθε Περιφερειακή Πυροσβεστική Διοίκηση, το οποίο θα είναι πλήρως διασυνδεδεμένο με το Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων (Ε.Σ.Κ.Ε.Δ.Ι.Κ.). Αυτό εξασφαλίζει ενιαία επιχειρησιακή εικόνα σε πραγματικό χρόνο και επιταχύνει τη λήψη αποφάσεων. Επίσης, υιοθετούνται τυποποιημένα πρωτόκολλα διοίκησης και επιχειρησιακής ανταπόκρισης, όπως το διεθνώς αναγνωρισμένο Incident Command System (ICS), καθώς και νέοι Κανόνες Εμπλοκής.

* **Υποχρεωτικά Σχέδια Πρόληψης Πυρκαγιών:** Κάθε Δήμος και Περιφέρεια θα υποχρεούται πλέον να διαθέτει ουσιαστικά Σχέδια Πρόληψης Πυρκαγιών, τα οποία θα περιλαμβάνουν χαρτογράφηση κρίσιμων περιοχών, σημεία αυξημένου κινδύνου, οδούς διαφυγής, σημεία υδροληψίας και καταλόγους διαθέσιμων πόρων.

* **Προδιαγεγραμμένη καύση:** Για πρώτη φορά, θεσμοθετείται η προδιαγεγραμμένη (ελεγχόμενη) καύση ως εργαλείο πρόληψης. Υπό αυστηρές προϋποθέσεις και με επιστημονικό σχεδιασμό, θα επιτρέπονται προγραμματισμένες καύσεις μικρής κλίμακας για τη μείωση της καύσιμης ύλης, πρακτική που εφαρμόζεται σε χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Γαλλία.

* **Ειδική Επιτροπή Εκτίμησης Πλημμυρικού Κινδύνου:** Συγκροτείται επιτροπή με εξειδικευμένους υδρολόγους και επιστήμονες για την αξιολόγηση του πλημμυρικού κινδύνου, λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο τα μετεωρολογικά δεδομένα, αλλά και την ευαλωτότητα των περιοχών, τον κορεσμό του εδάφους και τις τοπικές υποδομές.

* **Μητρώο Επικουρικών Δυνάμεων:** Δίνεται έμφαση στον εθελοντισμό με τη δημιουργία Μητρώου Επικουρικών Δυνάμεων. Πολίτες και επιχειρήσεις με κρίσιμο εξοπλισμό θα μπορούν να δηλώνουν διαθεσιμότητα, ενώ οι εθελοντές πυροσβέστες θα μπορούν να επιχειρούν εκτός της τοπικής τους αρμοδιότητας.

* **Μηχανισμός άντλησης διδαγμάτων:** Συστήνεται ανεξάρτητη επιστημονική επιτροπή για την αξιολόγηση μεγάλων πυρκαγιών και καθιερώνεται ετήσια δημόσια έκθεση για την αντιπυρική περίοδο με μετρήσιμους δείκτες.

* **Αναβάθμιση Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού:** Η Δ.Α.Ε.Ε. αναβαθμίζεται με νέα οργανωτική δομή, πιστοποιημένους πραγματογνώμονες και 36 ειδικά Ανακριτικά Κλιμάκια Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού (Α.Κ.Α.Ε.Ε.).

* **Αναβάθμιση Πυροσβεστικής Ακαδημίας:** Η Πυροσβεστική Ακαδημία αναβαθμίζεται θεσμικά, αποκτώντας χαρακτηριστικά Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος, με δυνατότητα συνεργασιών και διοργάνωσης μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών.

* **Εναέρια μέσα:** Ενισχύεται ο ιδιόκτητος στόλος εναέριων μέσων μέσω του προγράμματος «ΑΙΓΙΣ», με πρόβλεψη για εκπαίδευση πιλότων και μηχανικών.

* **Νέα Πυροσβεστικά Φυλάκια σε νησιά:** Δυνατότητα σύστασης νέων Πυροσβεστικών Φυλακίων σε απομακρυσμένα και μικρά νησιά για την άμεση πυροσβεστική κάλυψη, συμβαδίζοντας με την συνταγματική αρχή της νησιωτικότητας.

Το νομοσχέδιο «Ενεργή Μάχη» συνιστά μια ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική που δημιουργεί ένα σύγχρονο, διαλειτουργικό και τεχνοκρατικό σύστημα Πολιτικής Προστασίας, επενδύοντας στην πρόληψη και ενισχύοντας τη συνεργασία με την κοινωνία, την αυτοδιοίκηση και την επιστημονική κοινότητα. Σε μια εποχή κλιματικής κρίσης, η ενίσχυση της Πολιτικής Προστασίας κρίνεται απαραίτητη για την ασφάλεια και την ανθεκτικότητα της χώρας.