Δημοψήφισμα για το Μητροπολιτικό Πάρκο Θεσσαλονίκης: Ο αγώνας των πολιτών για τη λαϊκή συμμετοχή

Ολοκληρώνεται εντός του Ιανουαρίου η συλλογή των 23.000 υπογραφών από τους δημότες Θεσσαλονίκης, οι οποίες είναι απαραίτητες για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος σχετικά με το Μητροπολιτικό Πάρκο στον χώρο της ΔΕΘ. Η Οργανωτική Επιτροπή του Δημοψηφίσματος καλεί τους πολίτες να επιταχύνουν τη συγκέντρωση του εναπομείναντος 5% των υπογραφών, προκειμένου να προστατευθεί ο θεσμός της Λαϊκής Πρωτοβουλίας από την κυβερνητική πρόθεση κατάργησής του μέσω του νέου Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

«Βαδίζουμε με περηφάνια και αισιοδοξία προς τη διενέργεια του πρώτου θεσμικού δημοψηφίσματος στην Ελλάδα, με πρωτοβουλία των ίδιων των πολιτών. Για ένα αληθινό Μητροπολιτικό πάρκο υψηλού πρασίνου στην καρδιά της πόλης. Για το δικαίωμα των πολιτών στη σφαιρική ενημέρωση, τη διαβούλευση, τη συμμετοχή. Βρισκόμαστε μια ανάσα πριν τον στόχο μας, τις 23.000 υπογραφές, για να έχει η Θεσσαλονίκη την υπογραφή μας», δήλωσε η ιστορικός Ελένη Ιωαννίδου σε συνέντευξη Τύπου.

«Από σήμερα ξεκινάει μια ακόμα καμπάνια της ΟΕΔ, «πόρτα – πόρτα». Καλούμε όσους και όσες θέλουν να βοηθήσουν, είτε είναι δημότες του Δήμου Θεσσαλονίκης, είτε όχι, γιατί το Μητροπολιτικό πάρκο, η διατήρηση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της ΔΕΘ και η ανάπτυξη της ίδιας της ΔΕΘ μας αφορά όλους όσους ζούμε στο πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης. Ο καθένας μπορεί να βοηθήσει, ανάλογα με τον χρόνο του, μόνος ή συμμετέχοντας στις ομάδες που συγκροτούμε», προσέθεσε η Ελένη Ιωαννίδου.

Ο δημοτικός σύμβουλος Μιχάλης Τρεμόπουλος χαρακτήρισε την εξέλιξη ως «τίτλους τέλους στο πρώτο επεισόδιο μιας μεγάλης πρωτοβουλίας». Τόνισε ότι η «αντιδημοκρατική ρύθμιση που καταργεί τη δυνατότητα λαϊκής πρωτοβουλίας για τη διεξαγωγή τοπικού δημοψηφίσματος και δίνει το δικαίωμα αυτό μόνο στις διοικήσεις των Δήμων δεν πρέπει να περάσει» και κάλεσε «όλες τις δημοκρατικές πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις να αντιδράσουν». Υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση περιορίζει το δημοψήφισμα σε συμβουλευτικό χαρακτήρα και μόνο για θέματα αποκλειστικής αρμοδιότητας των Δήμων, ενώ το απαγορεύει σε όλο το εκλογικό έτος και ταυτόχρονα με άλλες εκλογές, με σκοπό τη μείωση της συμμετοχής. Αναφέρθηκε σε παραδείγματα άλλων χωρών, όπως η Ελβετία, η Γερμανία και η Ιταλία, όπου οι πολίτες συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων για σημαντικά θέματα, σε αντίθεση με την Ελλάδα όπου, όπως είπε, «οδηγούν σε συρρίκνωση και εξαφάνιση ενός δημοκρατικού θεσμού».

Ο πρώην αντιδήμαρχος Νίκος Φωτίου επανέλαβε την ισχυρή διεκδίκηση για «ενιαίο μητροπολιτικό πάρκο υψηλού πρασίνου», τονίζοντας την έλλειψη επίσημης δέσμευσης για τη δημιουργία του. Ανέφερε επίσης τη διεύρυνση του αγώνα με το αίτημα να αποδεσμευθεί η ΔΕΘ από το υπερταμείο και να επιστρέψει στο δημόσιο και στην πόλη αδαπάνως, ενώ στήριξε και το αίτημα για πλήρη κατάργηση του υπερταμείου.

Σχετικά με τη ΔΕΘ, ο Νίκος Φωτίου εξέφρασε την ανησυχία του για την πορεία της προς εξαφάνιση ως ανταγωνιστικό εκθεσιακό κέντρο, επικρίνοντας τον πρωθυπουργό για την ακύρωση κυβερνητικών σχεδίων και την εκχώρηση της ΔΕΘ στο υπερταμείο. Περιέγραψε το περίγραμμα της νέας ΔΕΘ ως «επαρχιακή/περιφερειακή έκθεση δευτεράντζα» εν μέσω αυξανόμενου εκθεσιακού ανταγωνισμού. Εξήγησε ότι η ΔΕΘ, ως 100% θυγατρική του Υπερταμείου, διαχειρίζεται τη δημόσια περιουσία για την εξυπηρέτηση του χρέους, με αδιαφανείς διαδικασίες και διοικητικά όργανα.

Η καθηγήτρια Ιφιγένεια Καμτσίδου επισήμανε ότι το τοπικό δημοψήφισμα αποτελεί μέθοδο υλοποίησης της λαϊκής κυριαρχίας και η λαϊκή πρωτοβουλία μορφή αυθεντικής πολιτικής συμμετοχής, ελέγχοντας τυχόν ολιγωρίες ή παραλείψεις της δημοτικής αρχής. «Η κατάργηση του δημοψηφίσματος λαϊκής πρωτοβουλίας, επομένως, συρρικνώνει την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας και ευνοεί την πολιτική απάθεια», τόνισε.

Η πρωτοβουλία της κυβέρνησης για την κατάργηση συμπίπτει με τη συλλογή υπογραφών για το δημοψήφισμα της ΔΕΘ-Μητροπολιτικού πάρκου. Η καθηγήτρια Καμτσίδου ανέφερε ότι η άσκηση της λαϊκής πρωτοβουλίας, η οποία έχει ανατεθεί στους πολίτες, προστατεύεται από το άρθρο 102 του Συντάγματος. Ως εκ τούτου, η κατάργησή της εγείρει ζητήματα συνταγματικότητας, ειδικά καθώς πρόκειται για την πρώτη εφαρμογή του νομικού πλαισίου για τη λαϊκή πρωτοβουλία. Η κατάργηση αυτής της δυνατότητας για τους πολίτες της Θεσσαλονίκης λαμβάνει «φωτογραφική διάσταση» και αντίκειται στην αρχή του κράτους δικαίου.