Εγκύκλιος Υπουργείου Εσωτερικών: Σαφείς οδηγίες για κίνητρα σε εργαζομένους ΟΤΑ ορεινών και νησιωτικών περιοχών

Το Υπουργείο Εσωτερικών, ανταποκρινόμενο σε πλήθος ερωτημάτων από δήμους και περιφέρειες, εξέδωσε την Εγκύκλιο αριθ. 22/2025, παρέχοντας σαφείς οδηγίες για την ενιαία και ομοιόμορφη εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν την παροχή κινήτρων σε εργαζομένους Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) που υπηρετούν σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές. Η εγκύκλιος στοχεύει στην αποσαφήνιση των δικαιούχων, των όρων, των διαδικασιών και των απαραίτητων δικαιολογητικών για τη χορήγηση αυτών των παροχών.

**Ποιοι είναι οι δικαιούχοι:**
Ως δυνητικοί δικαιούχοι αναγνωρίζονται αποκλειστικά οι κατηγορίες προσωπικού που ορίζονται στο άρθρο 32 του ν. 4483/2017, όπως αυτό έχει τροποποιηθεί. Αυτό περιλαμβάνει υπαλλήλους δήμων σε ορεινές, νησιωτικές ή μικρούς δήμους (έως 30.000 κατοίκους με τουλάχιστον 50% ορεινές κοινότητες), καθώς και τα νομικά τους πρόσωπα και τους αντίστοιχους Ο.Τ.Α. β’ βαθμού. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται το μόνιμο και ΙΔΑΧ/ΙΔΟΧ προσωπικό, το παραϊατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, το προσωπικό του ΕΚΑΒ, τα σώματα ασφαλείας, καθώς και οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί και τα μέλη ΕΕΠ και ΕΒΠ που υπηρετούν στις εν λόγω περιοχές. Εξαιρούνται, ωστόσο, οι εργαζόμενοι των οποίων οι ίδιοι, οι σύζυγοι ή τα ανήλικα τέκνα τους κατέχουν πλήρη κυριότητα ή επικαρπία κατοικίας στην περιοχή όπου υπηρετούν.

**Είδος και μορφή των παροχών:**
Οι Ο.Τ.Α. έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν δωρεάν σίτιση και κατάλυμα διαμονής. Οι παροχές αυτές μπορούν να χορηγούνται είτε σε είδος είτε με τη μορφή χρηματικού επιδόματος, αποκλειστικά για την κάλυψη πραγματικών δαπανών των δικαιούχων. Το συνολικό ύψος της παροχής δεν επιτρέπεται, σε καμία περίπτωση, να υπερβαίνει το πραγματικό κόστος που επιβαρύνει τον εργαζόμενο. Η έγκριση και η εξειδίκευση των παροχών απαιτούν απόφαση του αρμόδιου συλλογικού οργάνου (Δημοτικού, Περιφερειακού ή Διοικητικού Συμβουλίου), η οποία λαμβάνεται κατόπιν βεβαίωσης επαρκών πιστώσεων από την οικονομική υπηρεσία.

**Υποχρεωτικά στοιχεία στην απόφαση:**
Η απόφαση του Ο.Τ.Α. πρέπει να καθορίζει με σαφήνεια τον μέγιστο αριθμό των δικαιούχων, το ανώτατο ύψος δαπάνης για στέγαση και σίτιση ανά εργαζόμενο, τη χρονική διάρκεια ισχύος των παροχών και τη διαθεσιμότητα των απαραίτητων πιστώσεων στον προϋπολογισμό. Επιπλέον, δίνεται έμφαση στη δυνατότητα των Ο.Τ.Α. να θέτουν πρόσθετα κριτήρια επιλογής, στο πλαίσιο της ορθολογικής διαχείρισης των οικονομικών τους πόρων, καθώς η χορήγηση των κινήτρων είναι δυνητική και όχι υποχρεωτική.

**Δικαιολογητικά και έλεγχος δαπανών στέγασης:**
Στην περίπτωση καταβολής στέγασης σε χρήμα, απαιτείται η προσκόμιση μισθωτηρίου συμβολαίου μέσω TAXIS, το οποίο να αποδεικνύει το πραγματικό κόστος διαμονής. Αντιθέτως, η καταβολή επιδόματος κρίνεται καταχρηστική και δεν επιτρέπεται σε περιπτώσεις δωρεάν φιλοξενίας ή ύπαρξης εισοδήματος από συνιδιοκτησία που καλύπτει το ποσό του κινήτρου. Για την επαλήθευση ότι δεν υφίστανται λόγοι εξαίρεσης, είναι απαραίτητη η υποβολή εντύπου Ε9 και σχετικής υπεύθυνης δήλωσης.

**Σίτιση και δικαιολογητικά:**
Όσον αφορά τη σίτιση, όταν η παροχή γίνεται σε χρήμα, το ύψος της καθορίζεται οριζόντια με απόφαση του συλλογικού οργάνου, λαμβάνοντας υπόψη το τοπικό κόστος διαβίωσης. Ως δικαιολογητικά πληρωμής γίνονται δεκτές ανώνυμες αποδείξεις λιανικής από καταστήματα τροφίμων και εστίασης.

**Κρατήσεις και τρόπος πληρωμής:**
Τα χρηματικά επιδόματα σίτισης και στέγασης δεν υπόκεινται σε ασφαλιστικές κρατήσεις υπέρ e-ΕΦΚΑ ή ΤΕΚΑ, καθώς δεν θεωρούνται τακτικές αποδοχές. Ωστόσο, για τους μετόχους του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων, προβλέπεται κράτηση 2% υπέρ ΜΤΠΥ. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό όλες οι πληρωμές να διενεργούνται αποκλειστικά μέσω της Ενιαίας Αρχής Πληρωμής (ΕΑΠ). Οποιεσδήποτε πληρωμές πραγματοποιηθούν εκτός ΕΑΠ θεωρούνται μη νόμιμες και επιφέρουν σοβαρές πειθαρχικές και οικονομικές κυρώσεις τόσο για τα φυσικά πρόσωπα όσο και για τους ίδιους τους Ο.Τ.Α.

**Συστάσεις προς Δήμους και Περιφέρειες:**
Η εγκύκλιος λειτουργεί ως πρακτικός οδηγός, υπενθυμίζοντας στις οικονομικές υπηρεσίες και στα αιρετά όργανα ότι η παροχή κινήτρων αποτελεί εργαλείο για την ενίσχυση της στελέχωσης δύσβατων περιοχών. Η εφαρμογή της, όμως, οφείλει να γίνεται με αυστηρή τήρηση της νομιμότητας, της διαφάνειας και της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Η ορθή εφαρμογή των οδηγιών αυτών είναι κρίσιμη για τους Ο.Τ.Α., τόσο για την προσέλκυση προσωπικού όσο και για την αποφυγή δημοσιονομικών και πειθαρχικών κινδύνων.