Ψηφιακός Μετασχηματισμός στην Τοπική Αυτοδιοίκηση: Το Νέο Πλαίσιο Ελέγχου Νομιμότητας
Εισάγεται το Πληροφοριακό Σύστημα Ελέγχου Νομιμότητας ΟΤΑ για ηλεκτρονική διαφάνεια και αυτοματοποιημένη εποπτεία.
Το Υπουργείο Εσωτερικών, με την παράδοση του Βιβλίου Ε του νέου Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην ΚΕΔΕ, εισάγει ένα ριζικά ανανεωμένο, πλήρως ψηφιακό και σύγχρονο πλαίσιο για την εποπτεία των πράξεων των δήμων, των περιφερειών και των νομικών τους προσώπων. Ο πυρήνας αυτής της μεταρρύθμισης αποτελεί το Πληροφοριακό Σύστημα Ελέγχου Νομιμότητας ΟΤΑ (www.aye-ota.gov.gr), το οποίο καθίσταται το αποκλειστικό εργαλείο για τον υποχρεωτικό έλεγχο νομιμότητας και την κατάθεση ειδικών διοικητικών προσφυγών.
Η καινοτομία αυτή φέρνει “ηλεκτρονική διαφάνεια”, “αυτοματοποιημένο καταμερισμό”, “ιχνηλασιμότητα” και “πλήρη ψηφιοποίηση της εποπτείας”, αναβαθμίζοντας τον έλεγχο νομιμότητας σε εθνικό επίπεδο. Μέσω του συστήματος, οι αρμόδιες υπηρεσίες των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ υποβάλλουν ηλεκτρονικά όλες τις πράξεις που υπόκεινται σε υποχρεωτικό έλεγχο νομιμότητας, καθώς και τις ειδικές διοικητικές προσφυγές.
Κάθε αναρτημένη πράξη ή προσφυγή κατανέμεται αυτόματα σε μία από τις επτά (7) Αυτοτελείς Υπηρεσίες Εποπτείας ΟΤΑ (Α.Υ.Ε. ΟΤΑ) της χώρας. Η κατανομή αυτή γίνεται μέσω αλγορίθμου, ο οποίος λαμβάνει υπόψη τον φόρτο εργασίας, την ανάγκη ισότιμης κατανομής και την αποτροπή σύγκρουσης συμφερόντων. Ρητά απαγορεύεται η ανάθεση υποθέσεων που αφορούν δήμους ή περιφέρειες εντός των χωρικών ορίων της εκάστοτε Α.Υ.Ε. ΟΤΑ, διασφαλίζοντας την αμεροληψία και τη θεσμική ανεξαρτησία.
Το σύστημα παρέχει πλήρη ψηφιακή ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο σε όλους τους εμπλεκομένους, παράγοντας μοναδικό αριθμό ανάθεσης και ειδοποιώντας αυτόματα τους δήμους, τις περιφέρειες και τους προσφεύγοντες για την πορεία της υπόθεσής τους. Επίσης, το Άρθρο Ρ+15 ορίζει με σαφήνεια την έναρξη των προθεσμιών, τόσο για τον έλεγχο νομιμότητας (από τη στιγμή της ηλεκτρονικής ανάρτησης και ανάθεσης) όσο και για την ειδική διοικητική προσφυγή (από την ηλεκτρονική κατάθεση).
Το Πληροφοριακό Σύστημα Ελέγχου Νομιμότητας ΟΤΑ λειτουργεί ως ένας κεντρικός κόμβος διαφάνειας, στον οποίο έχουν πρόσβαση και κρίσιμοι θεσμοί ελέγχου, όπως το Ελεγκτικό Συνέδριο, η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, ο Συνήγορος του Πολίτη, η Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων και η Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικού Ελέγχου του Υπ. Οικονομικών.
Συμπερασματικά, η υιοθέτηση του νέου πλαισίου ελέγχου νομιμότητας σηματοδοτεί μια θεμελιώδη μεταρρύθμιση που ενισχύει τη διαφάνεια, την ταχύτητα, την αμεροληψία και τον έλεγχο της τοπικής αυτοδιοίκησης, συμβάλλοντας σε καλύτερη εξυπηρέτηση πολιτών και ΟΤΑ.