Νέο μοντέλο χρηματοδότησης για κοινωνικές δομές: Σταδιακή στροφή σε εθνικούς πόρους
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Γενική Γραμματεία ΕΣΠΑ καθορίζουν το πλαίσιο στήριξης φορέων κοινωνικής πολιτικής από το 2026 έως το 2029.
Η Γενική Γραμματεία ΕΣΠΑ ανακοίνωσε την έναρξη ισχύος ενός νέου μοντέλου για τη συγχρηματοδότηση των κοινωνικών δομών των Δήμων και των φορέων κοινωνικής πολιτικής, το οποίο θα καλύψει την περίοδο 2026–2029. Η πρωτοβουλία αυτή, η οποία έχει την έγκριση των αρμόδιων Γενικών Γραμματειών και της Γενικής Διεύθυνσης Απασχόλησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG Employment), αποσκοπεί στη διασφάλιση της βιωσιμότητας των υπηρεσιών κοινωνικής πρόνοιας στη χώρα.
Το νέο αυτό μοντέλο προβλέπει μια σταδιακή μετάβαση από την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση (ΕΣΠΑ) στην εθνική συμμετοχή, με στόχο την πλήρη ανάληψη της οικονομικής ευθύνης από τους Δήμους και το κεντρικό κράτος έως το 2029.
**Ειδικότερες προβλέψεις ανά κατηγορία δομής:**
* **Δομές καταπολέμησης της βίας κατά των γυναικών (Συμβουλευτικά Κέντρα & Ξενώνες):** Η χρηματοδότησή τους θα συνεχιστεί έως το 2029, με ετήσια μείωση 750.000€, ποσό που αφορά 14 Συμβουλευτικά Κέντρα του ΚΕΘΙ και 2 Ξενώνες του ΕΚΚΑ. Από το 2030, οι δομές αυτές θα ενταχθούν οργανικά στο ΚΕΘΙ και το ΕΚΚΑ, με τις σχετικές τροποποιήσεις των Οργανισμών να ολοκληρώνονται έως το 2029.
* **Κέντρα Διημέρευσης – Ημερήσιας Φροντίδας (ΚΔΗΦ) & Κέντρα Στήριξης (ΣΥΔ) για ΑμεΑ:** Η χρηματοδότηση θα παραμείνει ως έχει μόνο για το 2026. Από το 2027 και έπειτα, η κάλυψη θα γίνεται αποκλειστικά από εθνικούς πόρους.
* **Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων (ΚΗΦΗ):** Μετά τη χρηματοδότηση «ως έχει» για το 2026, προβλέπεται σταδιακή απομείωση της ευρωπαϊκής συμβολής από το 2027 έως το 2029. Μετά το 2029, οι δομές αυτές θα ενταχθούν στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για τη Μακροχρόνια Φροντίδα Ηλικιωμένων.
* **Δομές Παροχής Βασικών Αγαθών (ΔΠΒΑ):** Η χρηματοδότηση με το ισχύον καθεστώς αφορά μόνο το 2026. Από το 2027, οι υπηρεσίες τους θα ενσωματωθούν στα Κέντρα Κοινότητας, τα οποία αναβαθμίζονται σε «υπερδομές».
* **Κέντρα Κοινότητας:** Μετά τη χρηματοδότηση «ως έχει» για το 2026, ακολουθεί σταδιακή μείωση της ευρωπαϊκής συμμετοχής από το 2027 έως το 2029. Σχεδιάζεται η δημιουργία ενός νέου πλαισίου για θεσμοθετημένες «υπερδομές» σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών (ΥΠΕΣ), το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας (ΥΚΟΙΣΟ) και το ΑΣΕΠ.
Σύμφωνα με τους πίνακες που συνοδεύουν την επιστολή, οι εκτιμώμενες κατανομές των κονδυλίων είναι:
* Κέντρα Κοινότητας & ΔΠΒΑ: 148,3 εκατ. € συγχρηματοδοτούμενα – 66,3 εκατ. € εθνικοί πόροι.
* ΚΔΗΦ & ΣΥΔ: 33,3 εκατ. € συγχρηματοδοτούμενα – 99,8 εκατ. € εθνικοί πόροι.
* ΚΗΦΗ: 22,2 εκατ. € συγχρηματοδοτούμενα – 19,1 εκατ. € εθνικοί πόροι.
* Δομές Γυναικών: 36,5 εκατ. € συγχρηματοδοτούμενα – 3 εκατ. € εθνικοί πόροι.
**Υποχρεώσεις φορέων:**
Οι δικαιούχοι καλούνται να προβούν σε άμεσες ενέργειες, όπως η τροποποίηση αποφάσεων ένταξης, η παράταση δραστηριότητας και συμβάσεων προσωπικού έως 31.12.2026, καθώς και η εναρμόνιση με τις οδηγίες για τη δημιουργία νέων δομών. Νέες ΔΠΒΑ και ΚΗΦΗ θα απαιτούν προηγούμενη σύμφωνη γνώμη του ΥΚΟΙΣΟ, ενώ οι νέες ΣΥΔ, ΚΔΗΦ και δομές κατά της βίας δεν θα εντάσσονται πλέον σε Περιφερειακά Προγράμματα, αλλά θα χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από εθνικούς πόρους.
Η συμφωνία αυτή υπογραμμίζει την ανάγκη για μόνιμες και βιώσιμες δομές κοινωνικής προστασίας με εθνική ευθύνη. Για τους Δήμους, αυτό μεταφράζεται σε ανάγκη για μεσοπρόθεσμο προγραμματισμό προσωπικού, ενίσχυση των οικονομικών τους υπηρεσιών και προσαρμογή στη φιλοσοφία των «υπερδομών» Κέντρων Κοινότητας.