Αυτοδιοίκηση σε Συναγερμό: Ο Κωνσταντέλλος Ζητά Αποκέντρωση, Οικονομική Αυτονομία και Ενιαίο Μέτωπο Διεκδίκησης

Με μια παρέμβαση που προκάλεσε έντονο πολιτικό προβληματισμό, ο Α΄ Αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ και Δήμαρχος Βάρης–Βούλας–Βουλιαγμένης, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, στο συνέδριο της Αλεξανδρούπολης, χάραξε το περίγραμμα μιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης που δεν αποδέχεται τον ρόλο του παθητικού παρατηρητή. Η κεντρική του θέση είναι σαφής: η αυτοδιοίκηση διεκδικεί ουσιαστική αποκέντρωση εξουσιών, πραγματική οικονομική αυτονομία και τη διαμόρφωση ενός ενιαίου μετώπου για την επίτευξη των στόχων της.

Ο κ. Κωνσταντέλλος έθεσε εξαρχής το κρίσιμο ερώτημα: εάν το φετινό συνέδριο θα αποτελέσει απλώς έναν ακόμη σταθμό τυπικής διαχείρισης και γκρίνιας, ή αν θα σηματοδοτήσει μια νέα εποχή, ένα εμβληματικό σημείο καμπής, εφάμιλλο των ιστορικών συνεδρίων της Κυλλήνης και της Χαλκιδικής, όπου θεσπίστηκαν καίριες κατακτήσεις για τους δήμους. Η μαζική συμμετοχή, όπως τόνισε, αντανακλά το βάθος των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο θεσμός και την επιτακτική ανάγκη αυτά να μετατραπούν σε συλλογική στρατηγική, απομακρύνοντας τις μεμονωμένες και αποσπασματικές εκφράσεις διαμαρτυρίας.

Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Κωνσταντέλλος αναγνώρισε ρητά τη συμβολή του Υπουργού Εσωτερικών, Θόδωρου Λιβάνιου, χαρακτηρίζοντάς τον «σάρκα εκ της σαρκός της αυτοδιοίκησης». Υπογράμμισε ότι ο κ. Λιβάνιος έχει αναλάβει καίριες μάχες για σημαντικά ζητήματα, όπως αυτό των ΔΕΥΑ, αποδεικνύοντας στην πράξη τη σημασία των θετικών συμμαχιών με ανθρώπους που κατανοούν βιωματικά τις ανάγκες και τις προκλήσεις του θεσμού.

Παράλληλα, ο αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ διέλυσε κάθε σενάριο περί «προσωπικών στρατηγικών» ή προσανατολισμού σε κεντρική πολιτική καριέρα. Δήλωσε απερίφραστα ότι το ενδιαφέρον του εστιάζει αποκλειστικά στην παραμονή του στην πρώτη γραμμή της αυτοδιοίκησης, κοντά στους δημότες και στους συναδέλφους αιρετούς που τον έχουν εμπιστευτεί.

**«Όχι στον κυβερνητισμό ή την αντιπολιτευτική στάση – Μόνο Αυτοδιοίκηση»**

Ο κεντρικός άξονας της παρέμβασής του ήταν η σθεναρή απαίτηση η Τοπική Αυτοδιοίκηση να λειτουργεί με μια ενιαία, αυτοδιοικητική ταυτότητα, ανεξάρτητα από κομματικές γραμμές. Ο κ. Κωνσταντέλλος τόνισε ότι η πολιτική αφετηρία κάθε αιρετού ανήκει στην κάλπη των εθνικών εκλογών, αλλά ο υπόλοιπος χρόνος της θητείας του οφείλει να είναι προσηλωμένος αποκλειστικά στον ρόλο των δήμων και των τοπικών κοινωνιών.

Στο πλαίσιο αυτό, άσκησε δριμεία κριτική σε λογικές εσωτερικών αντιπαραθέσεων, προσωποκεντρικών σχεδιασμών και επικοινωνιακών τακτικών που, κατά την άποψή του, αποδυναμώνουν το συλλογικό μήνυμα της ΚΕΔΕ.

**Το Ευρωπαϊκό «Οπλοστάσιο»: Το Πόρισμα του Κογκρέσου του Συμβουλίου της Ευρώπης**

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην πρόσφατη Έκθεση και τη Σύσταση 539 (2025) του Κογκρέσου Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης, η οποία αφορά την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα.

Ο κ. Κωνσταντέλλος υπενθύμισε ότι η ΚΕΔΕ είχε ενεργή συμμετοχή στη διαδικασία παρακολούθησης (monitoring), καταθέτοντας εκτενώς όλα τα στοιχεία και αναδεικνύοντας τις πραγματικές παθογένειες του συστήματος. Το Κογκρέσο, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, επιβεβαίωσε τα εξής κρίσιμα σημεία:
* Την υπερβολική συγκέντρωση εξουσιών στο κεντρικό κράτος.
* Την ασάφεια στην κατανομή των αρμοδιοτήτων.
* Την υποστελέχωση και τη διαρκή έλλειψη πόρων.
* Την περιορισμένη δημοσιονομική και φορολογική αυτονομία των ΟΤΑ.
* Το προβληματικό πλαίσιο ποινικής ευθύνης των αιρετών.

Η ευρωπαϊκή αυτή διαπίστωση, τόνισε ο κ. Κωνσταντέλλος, δεν αποτελεί απλώς ένα επικοινωνιακό εργαλείο, αλλά ένα στρατηγικό χαρτί πίεσης που η αυτοδιοίκηση οφείλει να αξιοποιήσει με συντεταγμένο και οργανωμένο τρόπο.

**Οικονομικά: «Ο Μεγάλος Ασθενής» και η Ανάγκη Προσφυγής στο ΣτΕ**

Ο Α΄ Αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ περιέγραψε με ιδιαίτερα μελανά χρώματα την οικονομική πραγματικότητα που βιώνουν οι δήμοι. Επισήμανε την κατάσταση με τις έκτακτες επιχορηγήσεις για την ενέργεια, τις κρίσεις και τα τέλη ταφής, οι οποίες δεν ενσωματώθηκαν ποτέ σταθερά στους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ). Αναφέρθηκε στις αυξήσεις που δεν καλύπτουν ούτε καν τις στοιχειώδεις μισθολογικές υποχρεώσεις, και στο λειτουργικό κόστος που αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς, υπερβαίνοντας κάθε «ενίσχυση».

Τέθηκε υπό αμφισβήτηση η απορροφητικότητα των πόρων, καθώς απουσιάζει συστηματική τεχνική βοήθεια, ιδίως για τους μικρούς, νησιωτικούς και ορεινούς δήμους. Επιπλέον, μονομερείς ρυθμίσεις, όπως το τέλος ανθεκτικότητας, η ναυαγοσωστική κάλυψη και η διαχείριση πόρων από το Πράσινο Ταμείο, στερούν από τους δήμους κρίσιμα έσοδα, μετατρέποντας την αυτοδιοίκηση σε «φορέα ευθυνών χωρίς αντίστοιχους πόρους».

Κομβική πρόταση του κ. Κωνσταντέλλου αποτελεί η άμεση προσφυγή της ΚΕΔΕ στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) για τους παρακρατηθέντες πόρους, βάσει του ν. 3852, διεκδικώντας τα ποσά που οφείλει η Πολιτεία στην αυτοδιοίκηση.

**Αρμοδιότητες, Πολεοδομίες, Αξιολόγηση: «Μας Αφήνουν με τον Μουτζούρη