Τράπεζα της Ελλάδος: Αισιόδοξες προβλέψεις για την ελληνική οικονομία την επόμενη τριετία
Άνοδος του ΑΕΠ άνω του 2%, ώθηση από κατανάλωση και επενδύσεις, με παράλληλη αντιμετώπιση διαρθρωτικών προκλήσεων.
Η Τράπεζα της Ελλάδος, μέσω της ενδιάμεσης έκθεσης του Διοικητή της, εκφράζει θετικές προβλέψεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας την επόμενη τριετία, με τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ να αναμένεται να ξεπεράσει το 2%. Συγκεκριμένα, για τα έτη 2025, 2026 και 2027, προβλέπεται ανάπτυξη 2,1%, με μια οριακή υποχώρηση στο 2,0% το 2028. Αυτοί οι ρυθμοί υπερβαίνουν τον μέσο όρο της ευρωζώνης, τοποθετώντας την Ελλάδα σε τροχιά πραγματικής σύγκλισης των εισοδημάτων.
Κύριοι μοχλοί της μεγέθυνσης αναμένεται να είναι η ιδιωτική κατανάλωση, ενώ οι επενδύσεις και οι εξαγωγές θα συνεχίσουν να συνεισφέρουν θετικά. Η έκθεση υπογραμμίζει επίσης την ταχεία αποκλιμάκωση του χρέους και την ισχύ του τραπεζικού συστήματος, παράγοντες που έχουν συμβάλει στην ενίσχυση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας.
Ωστόσο, η Τράπεζα της Ελλάδος επισημαίνει ότι, παρά τη σημαντική πρόοδο, η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει πληθώρα διαρθρωτικών προκλήσεων. Αυτές περιλαμβάνουν τον κίνδυνο επιβράδυνσης μετά τη λήξη του RRF, τη χαμηλή παραγωγικότητα, το επενδυτικό κενό, πιθανές καθυστερήσεις στην απορρόφηση κοινοτικών πόρων, βραδεία αλλαγή του παραγωγικού προτύπου, πιέσεις στην αγορά εργασίας και στα εισοδήματα, τη δυσκολία εύρεσης προσιτής κατοικίας, τη δημογραφική κρίση, τη στάσιμη διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα και το υψηλό δημόσιο χρέος, τα οποία συνθέτουν ένα περίπλοκο πλέγμα προκλήσεων.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η οικονομική δραστηριότητα επέδειξε ανθεκτικότητα το 2025, παρά τις αβεβαιότητες και την υιοθέτηση προστατευτικών εμπορικών πολιτικών από τις ΗΠΑ. Η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής και των εξαγωγών εκτός ΗΠΑ, καθώς και οι αμερικανικές επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη, στήριξαν την παγκόσμια οικονομία. Το παγκόσμιο εμπόριο επίσης αποδείχθηκε πιο ανθεκτικό από τις απαισιόδοξες προβλέψεις, παρά τις υψηλές αμερικανικές δασμολογικές επιβαρύνσεις.
Στην ευρωζώνη, η οικονομική δραστηριότητα παρουσίασε διακυμάνσεις, με θετικές προοπτικές για βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, ενισχυόμενη από την άνοδο των πραγματικών εισοδημάτων και τις δαπάνες για άμυνα και υποδομές. Ο πληθωρισμός αναμένεται να σταθεροποιηθεί κοντά στον στόχο της ΕΚΤ, στο 2%.
Η ελληνική οικονομία, κατά το πρώτο εννεάμηνο του 2025, σημείωσε ρυθμό ανάπτυξης 2,0%, υπερβαίνοντας τον μέσο όρο της ευρωζώνης, με κύριες συνιστώσες την ιδιωτική κατανάλωση και τις καθαρές εξαγωγές. Ο πληθωρισμός, αν και κυμάνθηκε, παρουσίασε τάση αποκλιμάκωσης, διαμορφούμενος στο 2,9% για το πρώτο ενδεκάμηνο.
Οι δημοσιονομικές εξελίξεις υπήρξαν εξαιρετικά θετικές, με πρωτογενές πλεόνασμα που επιτρέπει τη λήψη μόνιμων επεκτατικών μέτρων από το 2026. Το χρέος της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να συνεχίσει να υποχωρεί.
Στις χρηματοπιστωτικές εξελίξεις, οι διεθνείς συνθήκες παραμένουν αβέβαιες, ωστόσο, η ζήτηση για ελληνικά κρατικά ομόλογα έχει ενισχυθεί, ωφελουμένη από τις αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής αξιολόγησης. Το Χρηματιστήριο Αθηνών παρουσιάζει σημαντικά υψηλότερες αποδόσεις από ευρωπαϊκά και διεθνή επίπεδα.
Ο τραπεζικός τομέας εμφανίζει υποχώρηση των επιτοκίων, αύξηση των καταθέσεων και των χορηγήσεων, με τα επιτόκια δανείων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά να μειώνονται. Το τραπεζικό σύστημα συνολικά διαθέτει ισχυρά θεμελιώδη μεγέθη, με βελτιωμένη κερδοφορία και υψηλά επίπεδα κεφαλαιακής επάρκειας.
Οι προβλέψεις για την ανάπτυξη, αν και αισιόδοξες, συνοδεύονται από καθοδικούς κινδύνους, όπως η αβεβαιότητα από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο επίμονος πληθωρισμός, οι μισθολογικές πιέσεις, οι φυσικές καταστροφές, οι καθυστερήσεις στην απορρόφηση κονδυλίων και οι αργές μεταρρυθμίσεις.
Για την αντιμετώπιση των προκλήσεων, προτείνονται συνεκτικές πολιτικές που στοχεύουν στην ενίσχυση της παραγωγικότητας, της ανταγωνιστικότητας, της μακροοικονομικής σταθερότητας και της κοινωνικής συνοχής. Αυτό περιλαμβάνει την ενίσχυση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, την αποτελεσματική αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων, τη διαφοροποίηση πηγών χρηματοδότησης, την επίλυση του ζητήματος της προσιτής στέγης, την αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας, την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος και τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους.