Η Αττική Αντιμέτωπη με Οξεία Κρίση Λειψυδρίας: Συναγερμός για τις Δεξαμενές Μόρνου και Υλίκης
Δραματική μείωση στα αποθέματα νερού, ενώ η κατανάλωση αυξάνεται. Ειδικός εξηγεί γιατί οι βροχοπτώσεις δεν αρκούν και προτείνει λύσεις.
Συναγερμό προκαλούν οι εικόνες από τους ταμιευτήρες του Μόρνου και της Υλίκης, τις δύο κύριες πηγές υδροδότησης της Αττικής. Η παρατεταμένη ξηρασία των τελευταίων ετών έχει φέρει την πρωτεύουσα στα πρόθυρα οξείας κρίσης λειψυδρίας, με τις ανησυχίες να εντείνονται.
Αυτοψίες που πραγματοποιήθηκαν από συνεργεία της ΕΥΔΑΠ με τη χρήση drones, αποκαλύπτουν τη ραγδαία μείωση της στάθμης του νερού. Μεγάλες εκτάσεις, που παλαιότερα αποτελούσαν μέρος του βυθού, είναι πλέον όχθες των δύο λιμνών, σηματοδοτώντας την ταχύτατη υποχώρηση των υδάτων. Στα αβαθή του Μόρνου, μάλιστα, ξεπροβάλλουν τα ερείπια του άλλοτε βυθισμένου χωριού Κάλλιο.
Σύμφωνα με τις νεότερες μετρήσεις, ο Μόρνος έχει χάσει πάνω από το 40% των αποθεμάτων του μέσα σε δύο χρόνια, με αποτέλεσμα η επιφάνεια της λίμνης να έχει μειωθεί σχεδόν στο μισό. Αντίστοιχα, η Υλίκη έχει δει την ποσότητα του νερού της να μειώνεται κατά 40% μόλις σε ένα έτος. Στη συρρίκνωση των υδάτινων όγκων συμβάλλει και η κλιματική αλλαγή, με τους άνυδρους χειμώνες και την έλλειψη χιονιού στις ορεινές περιοχές να οδηγούν στο στέρεμα των ρεμάτων που ανανεώνουν φυσικά τα αποθέματα λιμνών και ποταμών.
Την ίδια στιγμή, η κατανάλωση νερού στην Αττική έχει αυξηθεί το 2024 κατά 6% σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά, επιδεινώνοντας το πρόβλημα και επιταχύνοντας την εξέλιξή του.
Παρά τις προειδοποιήσεις για λελογισμένη κατανάλωση, πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής έδειξε πως, ενώ η πλειονότητα των Ελλήνων αναγνωρίζει τη σοβαρότητα του προβλήματος της λειψυδρίας, το ποσοστό αυτό μειώνεται στο μισό όταν τίθεται το ερώτημα αν επηρεάζει άμεσα την περιοχή κατοικίας τους.
Για το φαινόμενο της μη αύξησης της στάθμης των υδάτων παρά τις πρόσφατες βροχοπτώσεις, ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ και καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ευθύμιος Λέκκας, έδωσε επιστημονική εξήγηση. Όπως ανέφερε, οι ταμιευτήρες γεμίζουν κυρίως από την απορροή επιφανειακών υδάτων και, το σημαντικότερο, από το αργό λιώσιμο του χιονιού. Το νερό της βροχής, που δεν πέφτει απευθείας στους ταμιευτήρες, χρειάζεται σημαντικό χρόνο για να εμπλουτίσει τους υπόγειους υδροφορείς και ακόμη περισσότερο για να αντληθεί.
Ο κ. Λέκκας πρότεινε λύσεις για καλύτερη συγκράτηση και αξιοποίηση του νερού. Μια πιθανή λύση είναι η κατασκευή μικρών φραγμάτων ή ταμιευτήρων, οι οποίοι μπορούν να “καθυστερήσουν το νερό” ώστε να διεισδύσει στο υπέδαφος και να εμποτίσει τους υδροφόρους ορίζοντες. Μια δεύτερη λύση μπορεί να είναι η αφαλάτωση, τεχνολογία που έχει αναπτυχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, μειώνοντας και την κατανάλωση ρεύματος σε σύγκριση με το παρελθόν, αν και παραμένει ενεργοβόρα με περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Τέλος, ο κ. Λέκκας τόνισε τη σημασία του περιορισμού των απωλειών νερού στα δίκτυα υδροδότησης, αναγνωρίζοντας όμως τη δυσκολία αντικατάστασης όλων των υφιστάμενων δικτύων. Επιπλέον, υπογράμμισε την ανάγκη απόκτησης “συνείδησης κατανάλωσης” τόσο στις πόλεις όσο και στον αγροτικό τομέα, επισημαίνοντας πως “το νερό όταν το έχουμε το σπαταλάμε, όταν δεν τον έχουμε δημιουργεί τεράστια προβλήματα”.