Η Ελλάδα ως πρότυπο ανάκαμψης: Μαθήματα για μια Ευρώπη σε στασιμότητα

Σε ένα άρθρο γνώμης που δημοσιεύθηκε στους Financial Times, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, αναλύει πώς η ανάκαμψη της Ελλάδας μπορεί να λειτουργήσει ως πηγή έμπνευσης για την υπόλοιπη Ευρώπη. Επισημαίνει ότι, ενώ η Ευρώπη αναγνωρίζει εδώ και καιρό τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, συχνά υστερεί στην ταχύτητα εφαρμογής τους, όπως προειδοποίησε και ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι, για τον κίνδυνο παρατεταμένης στασιμότητας. Η πρόκληση για την Ευρώπη δεν είναι η έλλειψη ανάλυσης, αλλά η απουσία συντονισμένης δράσης.

Η Ευρωζώνη καλείται να μετατρέψει τις κοινές προτεραιότητες σε απτά αποτελέσματα. Η πορεία της Ελλάδας τα τελευταία δέκα χρόνια αποδεικνύει ότι αυτή η φιλοδοξία είναι εφικτή. Η χώρα, από “το προβληματικό παιδί” της Ευρωζώνης, έχει πλέον καταφέρει να δανείζεται διεθνώς με χαμηλότερες αποδόσεις, κάτι που λίγοι θα μπορούσαν να προβλέψουν. Το 2024, η Ελλάδα κατέγραψε ένα από τα υψηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα στην Ευρώπη (περίπου 4,8% του ΑΕΠ), ενώ η ανάπτυξή της παρέμεινε πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Ενώ μόνο έξι κράτη μέλη της ΕΕ εμφάνισαν πλεονάσματα, τέσσερα από αυτά, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, είχαν προηγουμένως λάβει προγράμματα στήριξης από το ΔΝΤ.

Ο πρόσφατος προϋπολογισμός προβλέπει ανάπτυξη 2,4% για το 2026, με το δημόσιο χρέος να αναμένεται να υποχωρήσει κάτω από το 140% του ΑΕΠ, και κάτω από το 120% πριν από το 2030, σηματοδοτώντας μια συμβολική ρήξη με το παρελθόν. Αυτή η βελτίωση οφείλεται σε σταθερά πρωτογενή πλεονάσματα, ισχυρή ονομαστική ανάπτυξη και την πρόωρη αποπληρωμή επίσημων δανείων.

Παράλληλα με τη δημοσιονομική εξυγίανση, η Ελλάδα προχώρησε σε εκσυγχρονισμό του κράτους. Η κυβερνητική πλατφόρμα gov.gr, με περισσότερες από 2.000 διαθέσιμες υπηρεσίες, έχει επιταχύνει εκατομμύρια ψηφιακές συναλλαγές, καθιστώντας διαδικασίες που παλαιότερα απαιτούσαν ημέρες, να ολοκληρώνονται σε λίγα λεπτά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατατάσσει πλέον την Ελλάδα στις χώρες με τις ταχύτερες επιδόσεις ψηφιακής προόδου.

Η υιοθέτηση ψηφιακών ταυτοτήτων, όπως οι ψηφιακές ταυτότητες και άδειες οδήγησης στα κινητά τηλέφωνα από το 2022, μειώνει την απάτη, επιταχύνει τις συναλλαγές και διευκολύνει την πρόσβαση σε χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Αυτή η αποτελεσματικότητα ενισχύει την αξιοπιστία της χώρας και καθιστά τον ψηφιακό μετασχηματισμό δομικό μοχλό ανάπτυξης, απαραίτητο για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα.

Η Ευρώπη, αν και συζητά εδώ και χρόνια την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς, χρειάζεται να επιδείξει βούληση για διασυνοριακή οικονομική δραστηριότητα και ανάδειξη ευρωπαϊκών πρωταθλητών. Η Ελλάδα, με πρόσφατα παραδείγματα όπως η εξαγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών από την Euronext και η επένδυση της UniCredit στην Alpha Bank, δείχνει πώς μπορούν να επιτευχθούν τέτοιες συνεργασίες.

Ωστόσο, η χώρα αντιμετωπίζει ακόμη προκλήσεις, όπως η ανάγκη προσέλκυσης περισσότερων επενδύσεων, η αύξηση των εξαγωγών και η ενίσχυση της παραγωγικότητας και των πραγματικών μισθών. Οι δημογραφικές πιέσεις απαιτούν επίσης τολμηρές, φιλικές προς την οικογένεια πολιτικές. Η πρόσφατη φορολογική μεταρρύθμιση, με την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για κύριες κατοικίες σε μικρές κοινότητες, στοχεύει στην ανακούφιση των νέων νοικοκυριών και την αναζωογόνηση των αγροτικών περιοχών.

Συνοψίζοντας, η Ελλάδα δεν αποτελεί πλέον παράδειγμα προς αποφυγή, αλλά μελέτη περίπτωσης μετασχηματισμού. Το βασικό εξαγώγιμο προϊόν της είναι η απόδειξη ότι η αλλαγή είναι εφικτή, προσφέροντας ένα ελπιδοφόρο μοντέλο για ολόκληρη την Ευρώπη.