Η διπλωματική μάχη για την Ουκρανία: Τι ζητάει ο Πούτιν και τι διακυβεύεται

Η πρόσφατη πρόταση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του σχεδόν τετραετούς πολέμου στην Ουκρανία, αν και φιλορωσική, προκάλεσε μια προσωρινή ανακούφιση σε Ουκρανούς και Ευρωπαίους αξιωματούχους. Ωστόσο, η ελπίδα αυτή αποδείχθηκε εύθραυστη, καθώς το κρίσιμο ερώτημα παραμένει: τι είναι διατεθειμένος να αποδεχθεί ο Βλαντίμιρ Πούτιν; Η απάντηση θα καθορίσει αν η πρόσφατη διπλωματική κινητικότητα θα οδηγήσει σε ουσιαστικές εξελίξεις ή αν θα επαναληφθεί ένας γνώριμος κύκλος, όπως αυτός που χαρακτηρίζει τη σχέση των ΗΠΑ με την Ουκρανία από την ανάληψη των καθηκόντων του Τραμπ.

Η Μόσχα εκμεταλλεύεται τον χρόνο, αισθανόμενη την πίεση να μειώνεται. Παρά τις σημαντικές απώλειες και τις οικονομικές συνέπειες, ο Πούτιν εκτιμά ότι η Ουκρανία υποχωρεί, χάνοντας έδαφος και αντιμετωπίζοντας εσωτερικά σκάνδαλα, ενώ παράλληλα αναζητά απεγνωσμένα στρατιώτες και πόρους. Η αίσθηση αυτή ενισχύεται από την αντίληψη ότι η αμερικανική στήριξη φθίνει, μια εκτίμηση που, σύμφωνα με τη Μόσχα, δημιουργεί μια ευκαιρία αντί για απειλή.

Οι απαιτήσεις της Ρωσίας είναι σαφείς: δέσμευση ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, παύση της επέκτασης της Συμμαχίας προς τα ανατολικά, περιορισμοί στη στρατιωτική ικανότητα του Κιέβου και ειδικές προστασίες για τη ρωσική γλώσσα και την Εκκλησία. Επιπλέον, η Μόσχα επιμένει στην απόκτηση των περιφερειών Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ, θεωρώντας αυτές τις θέσεις θεμελιώδεις και μη διαπραγματεύσιμες.

Η ευρωπαϊκή αντίδραση και το αμερικανικό πισωγύρισμα εμφανίστηκαν όταν το αρχικό 28σέλιδο σχέδιο των ΗΠΑ περιέλαβε σημεία που έδιναν στη Ρωσία λόγο στην ευρωπαϊκή ασφάλεια. Οι Ευρωπαίοι αντέδρασαν άμεσα, αναγκάζοντας τους Αμερικανούς να μεταφέρουν αυτά τα ζητήματα σε άλλη συζήτηση. Το Κίεβο, από την πλευρά του, πίεσε για έναρξη συζητήσεων για τα σύνορα από τη γραμμή του μετώπου και αμφισβήτησε τα προτεινόμενα όρια στη στρατιωτική του ισχύ. Ωστόσο, η Μόσχα απέρριψε τις ευρωπαϊκές προτάσεις ως “μη παραγωγικές”, υπονοώντας ότι οποιαδήποτε απόκλιση από τη συμφωνία-πλαίσιο της Αλάσκας είναι άνευ αντικειμένου. Η κατάσταση μοιάζει μακριά από το όραμα του Τραμπ για μια “γιορτή των Ευχαριστιών”, με τον Αμερικανό πρόεδρο να επιδιώκει περισσότερο την εξάντληση και το αδιέξοδο των συμμάχων της Ουκρανίας, παρά την επιβολή μιας ουσιαστικής αρχής επίλυσης.

Ακόμα και το σχέδιο που χαρακτηρίστηκε “φιλορωσικό” φαίνεται να υπερβαίνει κάποιες από τις “κόκκινες γραμμές” του Πούτιν. Τα προτεινόμενα ανώτατα όρια για το ουκρανικό στράτευμα είναι πιο γενναιόδωρα από τις ρωσικές απαιτήσεις του 2022, δεν περιορίζουν τον εξοπλισμό του Κιέβου και προτείνουν τη χρήση παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων στη Δύση για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Αυτά τα σημεία, σύμφωνα με το Κρεμλίνο, είναι απαράδεκτα. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γιούρι Ουσακόφ, “πολλά είναι αποδεκτά, αλλά όχι όλα”.