Ελλάδα-Κύπρος: Στρατηγική Συνεργασία για Ενέργεια, Ασφάλεια και Ευρωπαϊκό Μέλλον

Η Αθήνα και η Λευκωσία παραμένουν σταθερά προσηλωμένες στην ειρηνική συνεννόηση, θεμελιωμένη στο διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας. Σε μια περίοδο έντονης γεωπολιτικής αβεβαιότητας, οι δύο χώρες λειτουργούν ως πυλώνες σταθερότητας και αξιοπιστίας στην ευρύτερη περιοχή. Αυτή η σύμπλευση επιβεβαιώθηκε περίτρανα με την υπογραφή σημαντικών συμφωνιών αμερικανικών εταιρειών στην Ελλάδα, οι οποίες ενισχύουν την ενεργειακή ασφάλεια ολόκληρης της Ευρώπης, από τη Μεσόγειο έως την Ουκρανία.

Αυτά τόνισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, στο Μέγαρο Μαξίμου, στο πλαίσιο της 3ης Διακυβερνητικής Συνόδου Κύπρου-Ελλάδας. Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι η Ελλάδα ακολουθεί την Κύπρο στα θέματα των γεωτρήσεων, κάνοντας λόγο για ένα «ιστορικό κεφάλαιο» που άνοιξε πρόσφατα, καθώς μετά από 40 χρόνια, ετοιμάζεται το πρώτο ερευνητικό γεωτρύπανο να ξεκινήσει εργασίες στο Ιόνιο εντός των επόμενων 18 μηνών.

«Όλες οι εξελίξεις καταδεικνύουν τη στρατηγική σημασία των χωρών μας για το σύνολο της ευρωπαϊκής ηπείρου», σημείωσε ο πρωθυπουργός, τονίζοντας τον καταλυτικό ρόλο σχημάτων όπως το «3+1», το οποίο ενεργοποιήθηκε εκ νέου σε επίπεδο υπουργών Ενέργειας. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο ζήτημα του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης των δύο χωρών, με τον κ. Μητσοτάκη να αναφέρει ότι αποφασίστηκε η επικαιροποίηση των οικονομοτεχνικών παραμέτρων του έργου, με στόχο την προσέλκυση νέων, ισχυρών επενδυτών προς όφελος όλων.

Σχετικά με τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε τη συμβολή Ελλάδας και Κύπρου, αναφέροντας τη συμμετοχή τους στη Διάσκεψη Ειρήνης στο Σαρμ Ελ Σέιχ και την προθυμία τους να συνεισφέρουν σε μελλοντικές πρωτοβουλίες, υπό την προϋπόθεση ρητής εντολής από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Το κυπριακό ζήτημα, όπως πάντα, βρέθηκε στο επίκεντρο της συζήτησης. Ο πρωθυπουργός επανέλαβε την ξεκάθαρη στήριξη της Ελλάδας στις προσπάθειες επανένωσης του νησιού, σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΟΗΕ. Αναφέρθηκε στις ενέργειες των δύο υπουργών Εξωτερικών για την επανένταξη του κυπριακού στην ατζέντα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, τονίζοντας ότι πλέον εναπόκειται στους άλλους παράγοντες να αποδείξουν την πραγματική τους επιθυμία για επανεκκίνηση των συνομιλιών, βασιζόμενοι στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας και το ευρύτερο πλαίσιο των ευρωτουρκικών σχέσεων.

Με αφορμή την ανάληψη της προεδρίας της ΕΕ από την Κύπρο σε ενάμιση μήνα, ο πρωθυπουργός ευχήθηκε μια γόνιμη θητεία, δηλώνοντας τη στήριξη όλων των Ελλήνων στους Κύπριους αδελφούς. «Κάθε φορά εκπλήσσομαι από το εύρος των θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος και από το επίπεδο των κοινών διαβουλεύσεων μας ώστε να δίνουμε πραγματικές λύσεις που αφορούν προβλήματα των χωρών μας και να βελτιώνουμε την καθημερινότητα των πολιτών», κατέληξε ο κ. Μητσοτάκης.

Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στη διακρατική συνεργασία Ελλάδας-Κύπρου, η οποία, όπως είπε, «σηματοδοτεί τον διαρκή συντονισμό μας» και εστιάζει στην καθημερινότητα των πολιτών, αναφέροντας παραδείγματα όπως το 112, το ψηφιακό φροντιστήριο και την αμοιβαία αναγνώριση πανεπιστημιακών τίτλων. Συζητήθηκαν πολιτικές για τις μεταφορές, τη στέγη, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την πολιτική προστασία και τη συνεργασία για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, εμβαθύνοντας τη συνεργασία σε τομείς προόδου.

Επιπλέον, δόθηκε έμφαση στην επαγγελματική εκπαίδευση, στις προληπτικές εξετάσεις στην υγεία, καθώς και στη συνεργασία στον τομέα της δικαιοσύνης για τη δημιουργία ενιαίου μετώπου κατά του οργανωμένου εγκλήματος στην ανατολική Μεσόγειο. Ιδιαίτερη σημασία αποδόθηκε στη σύσταση Ευρωπαϊκού Κέντρου Αεροπυρόσβεσης με έδρα την Κύπρο.

Τέλος, συζητήθηκαν θέματα που θα απασχολήσουν την κυπριακή προεδρία, όπως η προστασία ανηλίκων από τον εθισμό στο διαδίκτυο και η τεχνητή νοημοσύνη. Αναφέρθηκαν επίσης θέματα ευρύτερης ατζέντας της ΕΕ, όπως η διεύρυνση και οι διαπραγματεύσεις για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο. Ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε την ικανοποίησή του για την κατ’ αρχήν συμφωνία, βάσει της οποίας η Ελλάδα θα εκπροσωπήσει την Κύπρο στην έκδοση θεωρήσεων Σένγκεν προς 19 τρίτες χώρες.